Pogledaj red vožnje

Bar

Bar je jedan od najvećih gradova na crnogorskom primorju, smješten u jugoistočnom dijelu Crne Gore i predstavlja graničnu opštinu koja je Jadranskim morem povezana sa Italijom. Njegova luka, pozicionirana na samom ulazu u Jadran ima najveći značaj za privredu zemlje i zahvaljujući integrisanosti sa drumskom saobraćajnom mrežom i željezničkom prugom Beograd-Bar  čini najznačajniju kariku intermodalnog transporta u Crnoj Gori. Prostire se na površini od 505 km2, od čega dužina morske obale iznosi 46km, a dužinom od 65 km izlazi na obalu Skadarskog jezera. Podijeljena je u dvanaest mjesnih zajednica. Najviša tačka opštine je planina Rumija a sastoji se od popularnih turističkih naselja Sutomora, Čanja, Virpazara, Dobrih Voda, i Utjehe.

KRATAK ISTORIJAT

Bar je drevni grad čije je područje bilo nastanjeno još u praistoriji, o čemu svjedoče pronalasci neolitskog materijala pronađenog u naselju Čeluga, neolitska sjekira i Velja Mogila u Šušnju, tumulusi u selu Ravanj kao i spomenik Stara maslina na Mirovici. Postoji više verzija njegovog naziva na različitim jezicima od kojih su najpoznatije tri – Bar (slovenski), Antibareos (grčki) i Antibarum (rimski). Tokom svoje duge istorije, Bar je bio značajno prebivalište mnogim vladarima koji su se često smjenjivali. Svoj najveći procvat doživio je za vrijeme kralja Bodina, kao crkveni centar tadašnje države Duklje, za vrijeme dinastije Nemanjića, kada je imao sopstveni statut, grb i novac i za vrijeme Balše III Balšića koji ga je smatrao svojom prijestonicom. U Baru je nastao nastariji literarno – istorijski spis u kulturi Južnih Slovena – „Ljetopis popa Dukljanina“, poznat i pod nazivom „Barski rodoslov“ čiji je autor anonimni sveštenik barske nadbiskupije.  Za ovaj grad se vezuju mnoge legende kao što su legenda o Vladimiru i Kosari,  crmničkom granatu boje crnog vina, o vilama itd. Zaštitnik grada Bara je Sveti Đorđe. 

STANOVNIŠTVO

Područje barske opštine naseljava oko 40 000 stanovnika, sa približno dvadeset pet nacionalnih zajednica što ga  karakteriše kao opštinu sa multinacionalnom i multikonfesionalnom strukturom stanovništva, čiji žitelji vjekovima njeguju toleranciju u međuljudskim odnosima.  Riječ je o izuzetno kultivisanom i urbanizovanom primorsko – jezerskom području čije se razlike u mikrolokalitetima ispoljavaju kroz različita folklorna obilježja.

KLIMA

Bar spada među nasunčanija mjesta Južne Evrope sa središnjom temperaturom od oko 15,5°C. Klimu ovog područja određuje blizina Jadranskog mora i Skadarskog jezera sa jedne, i planinskog masiva Rumije sa druge strane. Karakterišu je duga i topla ljeta sa središnjom temperaturom od oko 23°C, i blage i kišovite zime od oko 10°C. Zahvaljujući ovakvim klimatskim uslovima, kupališna sezona traje oko šest mjeseci, od sredine maja do sredine oktobra, kada temperatura vode dostiže i do 26°C.

FLORA I FAUNA

Biljne kulture karakteristične za područje barske opštine su citrusi, maslina, vinova loza, smokva i nar. Stara maslina na Mirovici i ginko biloba u parku Zavičajnog muzeja predstavljaju prave turističke atrakcije. Svakako, najznačajniji predio za faunu na području opštine je basen Skadarskog jezera kojeg odlikuje jedinstvena ornitofauna. Naseljava ga oko 270 vrsta ptica, od kojih se na prvom mjestu izdvaja rijetka ptica pelikan. Za ljubitelje lova, atraktivni lokaliteti koji obiluju divljačima su Ostros, Lisinj, Sutorman, Rumija i Sozina.

TURISTIČKA PONUDA BARA

PLAŽE

Na području barske opštine nalazi se dvadeset plaža koje se prostiru na ukupnoj dužini od 9km.

Najposjećenije plaže kojima se može prići sa kopna su: „Biserna obala“ (Čanj); „Maljevik“ (između Čanja i Sutomora); Sutomorska plaža i „Inex“ (Sutomore); „Crvena plaža“ (između Bara i Sutomora); „Topolica“ i „Žukotrlica“ (Bar);

Plaže kojima se može prići isključivo s morske strane: „Kraljičina plaža“ (u neposrednoj blizini Čanja); „Crvena stijena“ (brdo Volujica); „Veliki pijesak“ i „Utjeha“ (između Bara i Ulcinja);

Najatraktivnije plaže na obali Skadarskog jezera su Murići i Pješačac.

ZANIMLJIVI LOKALITETI 

STARI BAR

Smješten na 4 kilometra udaljenosti od Bara, predstavlja najveće gradsko područje sa ostacima srdenjovjekovnih civilizacija u Crnoj Gori. Unutar njegovih bedema nalaze se ruševine od oko 240 zgrada i objekata poput Sat – kule, akvadukta, amama i barutane izgrađenih još u tursko doba. Takođe, vjerski objekti iz srednjeg vijeka - crkva Svete Teodore, crkva Svetog Nikole, crkva Svetog Venerande i crkva Svete Katarine. Osim što zbog svoje jedinstvene pozicije posjetiocima omogućava da na poseban način dožive barsku panoramu, posebnu atrakciju predstavja i pijaca na kojoj prodavci u tradicionalnim kostimima prodaju domaće proizvode i razne rukotvorine.  Ovdje je početkom XX vijeka postojala uljara u kojoj se na dnevnom nivou prerađivalo i do dvadeset tona maslina za izvoz širom Evrope i ka drugim kontinentima.

STARA MASLINA NA MIROVICI

Simbol Bara, Stara maslina na Mirovici, stara preko dvije hiljade godina, spada među tri najstarija drveta na svijetu. Predstavlja spomenik prirode zakonom zaštićen 1963. godine.

MINARI ALI – AGE HASAĆIJE

Predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika orijentalne arhitekture na crnogorskom području podignut početkom XIX vijeka.

HAJ - NEHAJ

Srednjevjekovno utvrđenje podignuto od strane Mlečana u XV vijeku u okviru kojeg se nalazi dvooltarska crkva starija od utvđenja, crkva Svetog Dimitrija iz XIII vijeka.

SELO GODINJE

Smješteno na području čuvenom po tradiciji gajenja vinove loze, Crmnici, ovo selo predstavlja jedan od najočuvanijih seoskih predjela koje ima veliki istorijski značaj.   

SKADARSKO JEZERO

Najveće jezero na Balkanskom poluostrvu smješteno na jugoistoku Crne Gore. Graniči se sa Albanijom. Sastoji se od velikog broja ostrva, koji nose karakterističan naziv „gorice“ i predstavlja jedinstven eko-sistem u kojem živi preko četrdeset vrsta riba i dvesta sedamdeset vrsta ptica, među kojima se nalaze ugrožene vrste poput pelikana, orla, čaplje, gnjurca i šljuka. U njemu raste jestiva biljka kasaronja, karakteristična samo za područje ovog jezera.

VIRPAZAR

Izletište koje je u davninama bilo važan trgovački centar sa mnogobrojnim trgovačkim i zanatskim radnjama i jedna je od prvih poštanskih stanica u Crnoj Gori.

SAKRALNI OBJEKTI

  • Manastir Ribnjak

Po predanju, ovaj manastir podignut je na temeljima crkve koju je podigla Jelena Anžujska. Sastoji se od crkve posvećene Svetom Vasiliju Ostroškom, krstionice i konaka. Iznad manastirskog kompleksa nalazi se crkva podignuta od strane dva serdara i senatora u vrijeme kneževine Crne Gore, kao zavjet nakon oslobodilačkih ratova. Godinama se njeguje tradicija da na dan Svetog Vasilija Ostroškog vjernici masovno posjećuju Ribnjak.

  • Manastir Starčevo

Jedan od najljepših manastira na području Skadarskog jezera koji datira iz doba Balšića. Podigao ga je otac Makarije davne 1377. godine na ostrvu Starčevo. Predstavljao je važan prepisivački centar u kojem su se takođe koričile i ukrašavale knjige. O jedinstvenosti ovog manastira svjedoči činjenica da je Božidar Vuković Podgoričanin u svom testamentu izrazio želju da bude tu sahranjen,  stoga se njegov grob nalazi unutar manastirskih zidina.

  • Manastir Prečista Krajinska

Ovaj manastirski kompleks, davnašno središte zetske mitropolije, podigao je knez Vladimir i predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika u Crnoj Gori. Prvi put se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“, u čuvenoj legendi o tragičnoj ljubavi između Vladimira i Kosare.

  • Manastir Gornji Brčeli

Manastir je podigao vladika Danilo početkom XVIII vijeka kao svoju zimsku rezidenciju.  U okviru manastirskog kompleksa nalazi se crkva posvećena Pokrovu Bogorodice i ikonostas koji je rad Petra Čolanovića, s početka XX vijeka. 

  • Manastir Donji Brčeli

Crkva ovog manastira posvećena je Svetom Nikoli i u njoj je ubijen i sahranjen Šćepan Mali. Podignut je u XV vijeku i u njemu je dugo radila škola koja je preseljena iz manastira Gornji Brčeli.

  • Barski trikonhos

Najstariji vjerski objekat na ovim prostorima, za koji se vjeruje da je podignut na temeljima kralja Vladimira. Sudeći po arhitektonskim karakteristikama, smatra se da potiče iz VI vijeka, iz perioda Justinijanove vladavine.

  • Crkva Svetog Nikole

Osnovana je krajem XX vijeka i u njoj je smještena Barska nadbiskupija čiji poglavar ima titulu Primas srpski.

  • Džamija Omerbašića

Sagrađena je krajem XVII vijeka u Starom Baru. Pored džamije nalazi se turbe Derviš – Hasana koje potiče iz XVII vijeka a neposredno pred ulaz i javna česma koja 

Istanbul

Istanbul (tur.İstanbul) (Konstantinopolj i Carigrad) je grad u Turskoj, u vilajetu Istanbul. Grad je smešten na Bosforskom moreuzu i nekadašnja je prestonica tri velika carstva: Rimskog (330—395), Vizantijskog (395—1453) i Osmanskog (1453—1923). Nakon osnivanja savremene Turske Republike, prestonica se seli u Ankaru (Angora), a grad od 1930. dobija svoje zvanično ime Istanbul. Istanbul je najveći grad u Turskoj i njeno je kulturno i privredno sedište, a ujedno i jedini grad na svetu koji se prostire na dva kontinenta. Prema podacima iz 2011. Istanbul ima 11,25 miliona stanovnika čime je to drugi grad u Evropi, posle Moskve. U Istanbulu zivi oko 20% stanovništva Turske a samo 28% stanovnika grada su starosedeoci. Broj stranaca u Istanbulu je relativno mali, oko 43 hiljade (2007.).

Najstarije ime, Vizantion, Istanbulu su dodelili grčki kolonisti iz Megare. Položaj Vizantiona motivisao je Konstantina Velikog na utemeljenje Novog Rima, tj. Konstantinopolja. Po legendi, proročanski san pokazao mu je položaj grada i 330. god osniva grad pod imenom Novi Rim. Kada je Konstantin Veliki grad učinio istočnom prestonicom carstva, grad se nazivao Drugi Rim a od 5. veka koristi se i naziv Novi Rim. Naziv Istanbul se prvi put pominje u 10. veku u jermenskim i arapskim pa onda turskim izvorima. Ime dolazi od grčkog izraza „εἰς τὴν Πόλιν“ ili „στην Πόλη“, što znači „u gradu“. U istočnim i južno slovenskim jezicima se koristio i još se koristi naziv Carigrad. Ovaj naziv je spoj slovenskih reči „car“ i „grad“, što dolazi od grčkog izraza Βασιλέως Πόλις (lat: Basileus Polis), što znači „grad cara“ (ili kralja). 

Neolitski predmeti, koji su otkriveni početkom 21.veka, nagoveštavaju da je poluostrvo na kom se nalazi Istanbul bilo naseljeno čak od 7.veka p.n.e. То рано насеље, trajalo je skoro hiljadu godina.

Najranije poznato naselje po imenu Semistra na mestu Istanbula su podigla tračka plemena oko 1000. godine p.n.e. Uz tračku luku Ligos, ova dva naselja su bila jedina dva naselja sa evropske strane Istanbula, dok su je gradić Halkidon sa azijske strane osnovan oko 680. godine p.n.e.

Konstantinopolj je postao i ostao prestonica Istočnog rimskog carstva ili Vizantijskog carstva, sve do njegovog pada 1453. godine.

Povoljan položaj grada između Evrope i Azije bio je veoma važan za razvoj trgovine i kulture. Carigrad je, kao glavni grad Vizantije, bio najveći grad u Evropi. Nikada u svojoj istoriji car i podanici Istočnog rimskog carstva nisu sebe nazivali Vizantijci, niti su ikada svoju državu nazivali Vizantija. Oni su bili Romeji tokom cele svoje istorije.

Zahvaljujući dobroj poziciji na raskršću glavnih kopnenih i morskih puteva, kao i činjenici da je bio prestonica najznačajnije države u to doba, Carigrad se vrlo brzo razvija i uskoro postaje najveći i najbogatiji grad ondašnjeg sveta.

Padom Rima i Zapadnog rimskog carstva, grad je postao jedini glavni grad onoga što danas istoričari zovu Vizantija ili Vizantijsko carstvo. Ovo carstvo je imalo grčku kulturu te je postalo centar pravoslavlja, nakon odvajanja od rimske Crkve. U ovom se carstvu nalazilo mnoštvo crkvi, uključujući Aja Sofiju (Svetu Sofiju), najveću svetsku crkvu. Grad je još uvek sedište carigradskog patrijarha, duhovnog vođe prevoslavne Crkve.

Osmansko carstvo – Nakon blokade i opsade duge 53 dana, 29.maja 1453. godine, sultan Mehmed II Osvajač ušao je u Carigrad kroz veliku rupu u Teodosijevim zidovima koju je napravio njegov top. Carigrad je 1453. godine postao treća prestonica osmanskog carstva. U odbrani grada poginuo je i poslednji vizantijski car Konstantin Dragaš.

Carigrad kao prestonica turske imperije, doživljava veliku promenu iz Vizantijskog u Otomanski grad.

Za vreme vladavine Sulejmana država doživljava veliki umetnički i arhitektonski razvoj.

Danas je Istanbul sedište istoimene oblasti, dok je deo grada, poznat kao Fanar, sedište Carigradske patrijaršije.

Turska kuhinja spada u kategoriju jedne od najboljih kuhinja u celom svetu jer se njeni recepti filtriraju u sve kuhinje širom Evrope, Azije, Bliskog Istoka i Afrike.

Klima Istanbula je umereno-kontinentalna.

Šta posetiti u Istanbulu:

Istanbul je grad u kome se susreću mnoge civilizacije i čiji tragovi su vidljivi širom grada od kojih navodimo najzačajnije:

1) Тopkapi dvor – palata je nakadašnja rezidencija Otomanskog carstva pretvorena u muzej i predivnu izložbu islamske umetnosti sa raskošnim baštama oivičenim detaljno ručno oslikanim pločicama. U riznici se nalazi drugi najveći dijamant na svetu.

2) Crkva sv. Sofije (Aja Sofija) - Aja Sofija nalazi se preko puta Topkapi palate i ovo je prvobitno preobrađena crkva u džamiju, da bi kasnije džamija bila pretvorena u muzej koji čuva mnogobrojne stare mozaike.

3) Sultan Ahmetova ili Plava džamija - Jedna od 3 najveće džamije u Turskoj i jedina pored one u Meki sa 6 minareta, impozantna i spolja i iznutra. Jedno od arhitektonskih/istorijskih svetskih čuda. Džamija je dobila ime „plava“ jer je unutrašnjost oblepljena desetinama hiljada tzv. iznik pločicama, koje se odlikuju kobaltno-plavom bojom. 

4) Sulejmanova džamija - Visoko na brdu Starog grada uzdiže se Sulejmanova džamija, jedno od najprepoznatljivijih mesta u Istanbulu. Sagradio ju je Sulejman Veličanstveni. Građena je u periodu 1549-1575 godine. Okružena je baštom u kojoj se nalazi groblje i gde počiva sultan Sulejman i njegova žena Haseki Hurem sultanija, na zapadu poznata i kao Rokselana.

5) Hipodrom - arena ukrašena prikazima trka kočija bila je centar Vizantijskog carstva. Moguće je videti ostatke tri velika spomenika: Teodosijev obelisk, bronzane Serpentinske stubove i Konstantinove stubove. Zid u obliku kvadrata koji ih okružuje zapravo je muzej pod vedrim nebom.

6) Cisterna Bazilika - Rimski podzemni rezervoar za vodu nalazi se preko puta Aja Sofije. Ovaj ogromni podzemni hol, nalik na palatu, poduprt sa 336 stubova raspoređenih u 12 redova, nekada je služio kao bunar iz kog se vodom snabdevao centar grada još od doba Vizantije. Izgradnju je započeo Konstantin Veliki, a završio ju je car Justinijan u šestom veku. Stubovi su izrezbareni a najpoznatiji su tzv. Meduzini stubovi u severozapadnom delu, u koje je uklesana glava Meduze.

7) Galata kula i galata most – sa kule se moze videti ceo Istanbul. Napravili su ga Đenovljani 1348. godine jer su na tom mestu imali svoju koloniju koja se zvala Galata.

8) Dolmabahče palata - sagradio ju je sultan Abdulmedžid I 1854. godine kako bi u nju izmestio rezidenciju iz palate Topkapi. Vrtovi su puni fontana i cvetnih bokora, dok je unutrašnjost čista sjaj i raskoš turskog renesansnog stila. Enterijer je mešavina rokokoa, baroka, neoklasičnog i otomanskog stila, sa gigantskim kristalnim lusterima, pozlaćenim predmetima, nameštajem u francuskom stilu i predivnim freskama na plafonima. U palati je svoje zadnje dane života proveo Mustafa Kemal Ataturk, tvorac Turske Republike.

9) Bejlerbeji palata (Beylerbeyi Palace) - nalazi se na azijskoj strani Bosfora, nešto severnije od Dolmabahče palate, tačno ispod prvog mosta koji je povezao Aziju i Evropu. Mala je, ali je divan primer osmanske arhitekture.

10) Muzej mozaika - Nadomak palate Topkapi nalazi se muzej mozaika u kojem je izloženo mnogo eksponata ne samo iz Turske, već i sa Bliskog istoka, koji nas vodi kroz dugačku i bogatu istoriju ovog regiona. Sastoji se iz tri dela: Muzej drevnog orijenta, glavni Arheološki muzej i Popločani paviljon Mehmeda Osvajača, u kom se nalazi ogromna kolekcija keramičkih eksponata.

11) Prinčevska ostrva – su arhipelag od devet ostrva koja se nalaze na krajnjem severoistoku Mramornog mora, nedaleko od Istanbula. Bila su poznata turistička destinacija još u vizantijsko doba, kada su često korišćena za slanje u egzil pretendenata na carski presto, po čemu su i dobila ime. Udaljeni su od Istanbula od 19 km do 28 km i sa kojim su povezana stalnim brodskim linijama koje funkcionišu u okviru gradskog prevoza. Na ostrvima je zabranjena upotroba motornih vozila, a osnovni vid prevoza su konjske zaprege. Na ostrvima se nalazi nekoliko pravoslavnih manastira, akademija turske ratne mornarice i zatvorena grčka pravoslavna škola.

12) Egipatski bazar na Misirli čaršiji – tzv. Pijaca začina i slatkiša. Većina novca kojim je finansirana gradnja ove pijace došla je od poreza koji je otomanska vlada naplaćivala na egipatske proizvode i zato „Misir čaršija“ na turskom zapravo znači „egipatska pijaca“.

13) Kapali čaršija - velika natkrivena pijaca je zapravo prvi tržni centar na svetu; zauzima čitavu gradsku četvrt, okružena je debelim zidovima i nalazi se između Nuruosmanlijske i Bajazitove džamije.

14) Trg Taksim i ulica Istiklal - trg Taksim je jezgro modernog evropskog dela grada. Na jugozapadnom delu trga nalazi se Spomenik Nezavisnosti, gde počinje prostrana avenija Istiklal koja preseca celu Beyoglu četvrt i vodi do srednjovekovne đenoveške četvrti. Istiklar je tri kilometra duga pešačka zona, prepuna prestižnih butika, restorana, bioskopa, umetničkih galerija, kafića i klubova sa uživo muzikom. Avenija je okružena građevinama jedinstvene otomanske arhitekture 19 veka: evropski konzulati, katoličke i pravoslavne crkve, sinagoge, bila je i mesto okupljanja otomanskih i evropskih umernika i intelektualaca. Ulica je 1923.godine pri proglašenju Republike dobila svoje današnje ime koje znači „nezavisnost“.
Pogledaj red vožnje