Bar
Bar je jedan od najvećih gradova na crnogorskom primorju, smješten u jugoistočnom dijelu Crne Gore i predstavlja graničnu opštinu koja je Jadranskim morem povezana sa Italijom. Njegova luka, pozicionirana na samom ulazu u Jadran ima najveći značaj za privredu zemlje i zahvaljujući integrisanosti sa drumskom saobraćajnom mrežom i željezničkom prugom Beograd-Bar čini najznačajniju kariku intermodalnog transporta u Crnoj Gori. Prostire se na površini od 505 km2, od čega dužina morske obale iznosi 46km, a dužinom od 65 km izlazi na obalu Skadarskog jezera. Podijeljena je u dvanaest mjesnih zajednica. Najviša tačka opštine je planina Rumija a sastoji se od popularnih turističkih naselja Sutomora, Čanja, Virpazara, Dobrih Voda, i Utjehe.
KRATAK ISTORIJAT
Bar je drevni grad čije je područje bilo nastanjeno još u praistoriji, o čemu svjedoče pronalasci neolitskog materijala pronađenog u naselju Čeluga, neolitska sjekira i Velja Mogila u Šušnju, tumulusi u selu Ravanj kao i spomenik Stara maslina na Mirovici. Postoji više verzija njegovog naziva na različitim jezicima od kojih su najpoznatije tri – Bar (slovenski), Antibareos (grčki) i Antibarum (rimski). Tokom svoje duge istorije, Bar je bio značajno prebivalište mnogim vladarima koji su se često smjenjivali. Svoj najveći procvat doživio je za vrijeme kralja Bodina, kao crkveni centar tadašnje države Duklje, za vrijeme dinastije Nemanjića, kada je imao sopstveni statut, grb i novac i za vrijeme Balše III Balšića koji ga je smatrao svojom prijestonicom. U Baru je nastao nastariji literarno – istorijski spis u kulturi Južnih Slovena – „Ljetopis popa Dukljanina“, poznat i pod nazivom „Barski rodoslov“ čiji je autor anonimni sveštenik barske nadbiskupije. Za ovaj grad se vezuju mnoge legende kao što su legenda o Vladimiru i Kosari, crmničkom granatu boje crnog vina, o vilama itd. Zaštitnik grada Bara je Sveti Đorđe.
STANOVNIŠTVO
Područje barske opštine naseljava oko 40 000 stanovnika, sa približno dvadeset pet nacionalnih zajednica što ga karakteriše kao opštinu sa multinacionalnom i multikonfesionalnom strukturom stanovništva, čiji žitelji vjekovima njeguju toleranciju u međuljudskim odnosima. Riječ je o izuzetno kultivisanom i urbanizovanom primorsko – jezerskom području čije se razlike u mikrolokalitetima ispoljavaju kroz različita folklorna obilježja.
KLIMA
Bar spada među nasunčanija mjesta Južne Evrope sa središnjom temperaturom od oko 15,5°C. Klimu ovog područja određuje blizina Jadranskog mora i Skadarskog jezera sa jedne, i planinskog masiva Rumije sa druge strane. Karakterišu je duga i topla ljeta sa središnjom temperaturom od oko 23°C, i blage i kišovite zime od oko 10°C. Zahvaljujući ovakvim klimatskim uslovima, kupališna sezona traje oko šest mjeseci, od sredine maja do sredine oktobra, kada temperatura vode dostiže i do 26°C.
FLORA I FAUNA
Biljne kulture karakteristične za područje barske opštine su citrusi, maslina, vinova loza, smokva i nar. Stara maslina na Mirovici i ginko biloba u parku Zavičajnog muzeja predstavljaju prave turističke atrakcije. Svakako, najznačajniji predio za faunu na području opštine je basen Skadarskog jezera kojeg odlikuje jedinstvena ornitofauna. Naseljava ga oko 270 vrsta ptica, od kojih se na prvom mjestu izdvaja rijetka ptica pelikan. Za ljubitelje lova, atraktivni lokaliteti koji obiluju divljačima su Ostros, Lisinj, Sutorman, Rumija i Sozina.
TURISTIČKA PONUDA BARA
PLAŽE
Na području barske opštine nalazi se dvadeset plaža koje se prostiru na ukupnoj dužini od 9km.
Najposjećenije plaže kojima se može prići sa kopna su: „Biserna obala“ (Čanj); „Maljevik“ (između Čanja i Sutomora); Sutomorska plaža i „Inex“ (Sutomore); „Crvena plaža“ (između Bara i Sutomora); „Topolica“ i „Žukotrlica“ (Bar);
Plaže kojima se može prići isključivo s morske strane: „Kraljičina plaža“ (u neposrednoj blizini Čanja); „Crvena stijena“ (brdo Volujica); „Veliki pijesak“ i „Utjeha“ (između Bara i Ulcinja);
Najatraktivnije plaže na obali Skadarskog jezera su Murići i Pješačac.
ZANIMLJIVI LOKALITETI
STARI BAR
Smješten na 4 kilometra udaljenosti od Bara, predstavlja najveće gradsko područje sa ostacima srdenjovjekovnih civilizacija u Crnoj Gori. Unutar njegovih bedema nalaze se ruševine od oko 240 zgrada i objekata poput Sat – kule, akvadukta, amama i barutane izgrađenih još u tursko doba. Takođe, vjerski objekti iz srednjeg vijeka - crkva Svete Teodore, crkva Svetog Nikole, crkva Svetog Venerande i crkva Svete Katarine. Osim što zbog svoje jedinstvene pozicije posjetiocima omogućava da na poseban način dožive barsku panoramu, posebnu atrakciju predstavja i pijaca na kojoj prodavci u tradicionalnim kostimima prodaju domaće proizvode i razne rukotvorine. Ovdje je početkom XX vijeka postojala uljara u kojoj se na dnevnom nivou prerađivalo i do dvadeset tona maslina za izvoz širom Evrope i ka drugim kontinentima.
STARA MASLINA NA MIROVICI
Simbol Bara, Stara maslina na Mirovici, stara preko dvije hiljade godina, spada među tri najstarija drveta na svijetu. Predstavlja spomenik prirode zakonom zaštićen 1963. godine.
MINARI ALI – AGE HASAĆIJE
Predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika orijentalne arhitekture na crnogorskom području podignut početkom XIX vijeka.
HAJ - NEHAJ
Srednjevjekovno utvrđenje podignuto od strane Mlečana u XV vijeku u okviru kojeg se nalazi dvooltarska crkva starija od utvđenja, crkva Svetog Dimitrija iz XIII vijeka.
SELO GODINJE
Smješteno na području čuvenom po tradiciji gajenja vinove loze, Crmnici, ovo selo predstavlja jedan od najočuvanijih seoskih predjela koje ima veliki istorijski značaj.
SKADARSKO JEZERO
Najveće jezero na Balkanskom poluostrvu smješteno na jugoistoku Crne Gore. Graniči se sa Albanijom. Sastoji se od velikog broja ostrva, koji nose karakterističan naziv „gorice“ i predstavlja jedinstven eko-sistem u kojem živi preko četrdeset vrsta riba i dvesta sedamdeset vrsta ptica, među kojima se nalaze ugrožene vrste poput pelikana, orla, čaplje, gnjurca i šljuka. U njemu raste jestiva biljka kasaronja, karakteristična samo za područje ovog jezera.
VIRPAZAR
Izletište koje je u davninama bilo važan trgovački centar sa mnogobrojnim trgovačkim i zanatskim radnjama i jedna je od prvih poštanskih stanica u Crnoj Gori.
SAKRALNI OBJEKTI
- Manastir Ribnjak
Po predanju, ovaj manastir podignut je na temeljima crkve koju je podigla Jelena Anžujska. Sastoji se od crkve posvećene Svetom Vasiliju Ostroškom, krstionice i konaka. Iznad manastirskog kompleksa nalazi se crkva podignuta od strane dva serdara i senatora u vrijeme kneževine Crne Gore, kao zavjet nakon oslobodilačkih ratova. Godinama se njeguje tradicija da na dan Svetog Vasilija Ostroškog vjernici masovno posjećuju Ribnjak.
- Manastir Starčevo
Jedan od najljepših manastira na području Skadarskog jezera koji datira iz doba Balšića. Podigao ga je otac Makarije davne 1377. godine na ostrvu Starčevo. Predstavljao je važan prepisivački centar u kojem su se takođe koričile i ukrašavale knjige. O jedinstvenosti ovog manastira svjedoči činjenica da je Božidar Vuković Podgoričanin u svom testamentu izrazio želju da bude tu sahranjen, stoga se njegov grob nalazi unutar manastirskih zidina.
- Manastir Prečista Krajinska
Ovaj manastirski kompleks, davnašno središte zetske mitropolije, podigao je knez Vladimir i predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika u Crnoj Gori. Prvi put se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“, u čuvenoj legendi o tragičnoj ljubavi između Vladimira i Kosare.
- Manastir Gornji Brčeli
Manastir je podigao vladika Danilo početkom XVIII vijeka kao svoju zimsku rezidenciju. U okviru manastirskog kompleksa nalazi se crkva posvećena Pokrovu Bogorodice i ikonostas koji je rad Petra Čolanovića, s početka XX vijeka.
- Manastir Donji Brčeli
Crkva ovog manastira posvećena je Svetom Nikoli i u njoj je ubijen i sahranjen Šćepan Mali. Podignut je u XV vijeku i u njemu je dugo radila škola koja je preseljena iz manastira Gornji Brčeli.
- Barski trikonhos
Najstariji vjerski objekat na ovim prostorima, za koji se vjeruje da je podignut na temeljima kralja Vladimira. Sudeći po arhitektonskim karakteristikama, smatra se da potiče iz VI vijeka, iz perioda Justinijanove vladavine.
- Crkva Svetog Nikole
Osnovana je krajem XX vijeka i u njoj je smještena Barska nadbiskupija čiji poglavar ima titulu Primas srpski.
- Džamija Omerbašića
Sagrađena je krajem XVII vijeka u Starom Baru. Pored džamije nalazi se turbe Derviš – Hasana koje potiče iz XVII vijeka a neposredno pred ulaz i javna česma koja
Skoplje
Skoplje je glavni i najveći grad Republike Makedonije kojeg naseljava gotovo četvrtina njenog stanovništva. Ovaj grad je na izuzetno značajnoj geografskoj poziciji – u jezgru Balkanskog poluostrva na transalbanskom i moravsko – vardarskom saobraćajnom raskršću.
Tokom svoje duge istorije pretrpio je mnogobrojna razaranja, međutim najveće posledice na njegovu arhitekturu i kulturno – istorijsko nasleđe ostavio je zemljotres koji se dogodio 1963. godine. Nakon dugog niza godina, uslijedio je projekat „Skoplje 2014“ koji ima za cilj ponovnu izgradnju njegovih glavnih obilježja, stradalih tokom pomenutog zemljotresa.
Na gradskom trgu nalaze se skulpture, fontane i spomenici koji su produkt ovog projekta. Posebno se ističe spomenik Aleksandra Makedonskog na konju, koji je, izliven u bronzi, zajedno s fontanom visok 28 metara. Takođe, izdvajaju se i Muzej makedonske borbe, Trijumfalni luk, nova zgrada Ministarstva spoljnih poslova, novi Ustavni sud, Narodno pozorište i Arheološki muzej.
Glavni i najveći trg u Skoplju, središte gradskih dešavanja jeste Trg „Makedonija“ izgrađen u periodu između 1920. i 1940. godine, na kojem je smještena zgrada Narodne banke s mermernom fasadom, monumentalni oficirski dom, Ristićeva i palata Mazura.
Kao i većina velikih gradova, Skoplje ima svoj istorijski dio čiji se duh uprkos raznim turbulentnim vremenima uspio zadržati do današnjih dana. Taj dio naziva se Bit-Pazar, poznatiji kao „Čaršija“ i prostire se od Dušanovog mosta do Bit -pazara kao i od tvrđave Kale do rijeke Serave. Unutar čaršije nalaze se značajni kulturno – istorijski spomenici – mauzolej i sat – kula, dvije crkve i nekoliko džamija. Tokom druge polovine XX vijeka tu su podignuta zdanja koja čine Muzej Makedonije i zgradu Muzeja savremene umjetnosti.
Nezaobilazna turistička atrakcija svakako je i zadužbina Suli – han, smještena u Staroj skopskoj čaršiji. Podigao je Isa – beg Isaković polovinom XV vijeka. Tokom osmanske vladavine predstavljao je gradski han za smještaj putnika i trgovaca dok se danas u njemu nalaze skopski Fakultet likovnih umjetnosti i Muzej Stare skopske čaršije.
Značajne kulturno – istorijske znamenitosti grada: Tvrđava Kale; Daut - Pašin i Cifte hammam; Kameni most preko Vardara; Crkva Svetog Dimitrija, Saborni hram Svetog Klimenta Ohridskog; Manastir Svetog Pantelejmona u Nerezima; Isak-begova džamija i toranj; grob makedonskog heroja Goce Delčeva;
Povodom 2000 godina hrišćanstva u Makedoniji je podignut Milenijumski krst na planini Vodno do kojeg se direktno može doći žičarom. Uzdiže se iznad grada visinom od šezdeset i šest metara i moguće ga je vidjeti sa udaljenosti od tridesetak kilometara.
Tradicionalna makedonska kuhinja predstavlja mješavinu turske i slovenske kuhinje čiji su najpoznatiji specijaliteti pileći paprikaš, pileći gulaš, piletina s gljivama i u crnom vinu , punjene paprike, bunceka sa zeljem i goveđa pečena rebra. Kao poseban delikates izdvaja se nadaleko čuveni makedonski ajvar kao i burek, gevrek, banichka i taratur. Makedonija je zemlja čuvena po proizvodnji vrhunskih vina vrste Vranec, klasični Cabernet Sauvignon i blagi Merlot, kao i po rakiji „Žolta“ i skopskom pivu. Simbol noćnog provoda predstavljaju stare gradske kafane u kojima se uz sevdah i čašu omiljenog napitka u svakom trenutku može osjetiti gostoprimstvo i predusretljivost njenog stanovništva.
Autobska stanica Skoplje se nalazi u ulici Nikola Karev br.20
Info centar:
+389(0)2 2466 313
+389(0)2 2466 011
+389(0)2 2402 385 (faks)
info@sas.com.mk