Čačak

Čačak je upravno sjedište Moravičkog okruga i nalazi se 140 km južno od Beograda. Čačak se nalazi na kontaktu Šumadije i unutrašnjih Dinarida. Grad zauzima površinu od 636 km² niz tok Zapadne Morave, okružen planinama Vujan (857m) na severu, Ovčar (958 m) i Kablar (885 m) na zapadu i Jelica (929 m) na jugu dok je na istoku otvoren prema kraljevačkoj kotlini. U njegovoj blizini su i planine Suvobor i Maljen koje se nalaze na severozapadu.

Grad ima bogatu ponudu kulturnih sadržaja. U toku pozorišne sezone aktuelno je gostovanje mnogobrojnih pozorišnih trupa iz cele Srbije u Domu kulture, (koji u svom sklopu ima i Dramski studio, baletsku, likovnu, vajarsku školu). Izložbe, ali i razni nastupi, kulturne i književne večeri izvode se i u galerijama „Nadežde Petrović“ i „Risim“, Narodnom muzeju, Salonu fotografija, Međuopštinskom istorijskom arhivu, prostoru Gradske biblioteke, zgradi Doma učenika i dr. Likovne i vajarske kolonije se održavaju najčešće u Ovčar banji.

Brojne su kulturno-umetničke i zabavno-turističke manifestacije u gradu i bližoj okolini koje privlače veliki broj poklonika etno kulture, izvorne narodne muzike i drugih pratećih sadržaja. Aktuelna umetnička produkcija u gradu može se pratiti i kroz delovanje raznih grupa i udruženja (profesionalnih i amaterskih), zatim privatnih galerija, likovnih radionica, kolonija i mnogobrojnih entuzijasta.

Turizam je jedan od strateških pravaca razvoja grada Čačka i jedna od najznačajnijih privrednih grana. Područje grada Čačka sa Ovčarsko-Kablarskom klisurom, banjama Banja Gornja Trepča, Ovčar Banja i Slatinska Banja, bogato je prirodnim lepotama seoskog područja i spomeničkim nasleđem. Kulturno-istorijski spomenici i arheološki lokaliteti, predmet su interesovanja brojnih turista, a Ovčarsko-Kablarski manastiri su u tom smislu najvredniji, ali i istorijska i umetnička vrednost Rimskih termi i Gradine na planini Jelici. Čačak je prepoznatljiv kao turistička destinacija po očuvanoj arhitekturi, vrednom spomeničkom nasleđu, sa brojnim prirodnim atraktivnostima u okruženju, izbor je turista koji mogu da upoznaju život, tradiciju, običaje i kulturu grada na Zapadnoj Moravi.

Nikšić

Nikšić je gradsko naselje u opštini Nikšić u Crnoj Gori, drugi je grad po veličini u Crnoj Gori. Površina opštine je 2065km², što Nikšić čini teritorijalno najvećom opštinom u Croj Gori i u bivšoj Jugoslaviji.

Klima opštine Nikšić ima karakter prelaza od mediteranske ka planinskoj i kontinentalnoj klimi. Osnovne karakteristike: Srednja temperatura vazduha u mjesecu januaru iznosi 1,3 °C, a u julu 21,1 °C. Srednja vrijednost relativne vlažnosti je 68,6%. Nikšić ima godišnje 2.245 sunčanih sati. LJeta su topla sa malo padavina, a zime kišovite. Snijeg prosječno pada 19 dana, a zadržava se 29 dana godišnje u Nikšićkom polju, dok se na planinama i površima u okolini zadržava i do šest mjeseci. Dominantni vjetrovi su sjeverni (24,4%) i južni (21,7%).

Nikšić je osnovan u četvrtom vijeku od strane Gota. Prvo ime Nikšića je bilo Anderva, pa Anagastum, a kasnije se zvao Onogošt. Ostaci starog grada, danas predstavljaju kulturni i istorijski spomenik.

Nikšić je prvi grad u Crnoj Gori koji je imao sopstveni urbanistički plan. Dobio ga je zahvaljujući inženjeru Josipu Sladeu, koji je plan napravio po naredbi crnogorskog kralja Nikole prvog, koji je smatrao Nikšić svojom i crnogorskom budućom prestonicom. Iako se to nije ostvarilo, Sladeov plan i danas predstavlja jedno od najsavršenijih i najorginalnijih urbanističkih rješenja.

Iako sa svim predispozicijama da postane jedan od najrazvijenijih gradova u regionu Nikšić odaje utisak grada koji nije dovoljno razvio svoje potencijale. Nedovršeni projekti, investicije koje nisu urodile plodom, kao i promjena u značaju pojedinih regiona u državi učinile su svoje. Duh „ratnika i pjesnika“, specifičnost kulture, ljudi, ideja, na sreću i danas istrajavaju, a oni koji su jednom čitali Vitomira Nikolića, slušali Miladina Šobića ili prošetali korzom teško napuštaju Nikšić, ili mu se često vrate. Mladi svoj prostor traže organizovanjem u različite organizacije civilnog i političkog tipa. Život grada je skocentrisan u starom djelu gradu, gdje su brojna mjesta za izlazak.

Industrijski centar Crne Gore svakako je Nikšić, iako nakon tranzicionog perioda devedesetih godina prošlog vijeka i stalnih kriza u sektoru proizvodnje i prodaje industrijskih proizvoda njegova privredna moć nije toliko jaka kao nekada. Najznačajnije državne, ali i privatne firme su stacionirane u ovom gradu. Najstariji industrijski kolektiv u Crnoj Gori, nikšićka Pivara „Trebjesa“, osnovana 1895. godine je godinama najuspješnije crnogorsko preduzeće, a upošljava oko 300 ljudi. Sjedište državne Elektroprivrede je u Nikšiću, kao i 80% vodno energetskog potencijala Crne Gore. NJen značajan segment je prva crnogorska hidroelektrana Perućica na Glavi Zete kod Nikšića. Jedina Željezara u Crnoj Gori, kao i jedini Rudnici Boksita, crvenog i bijelog, su u Nikšiću, s tim što su rezerve crvenog „zlata“ najveće u Evropi.

Pričati o crnogorskim kulturnim dostignućima i poslenicima bilo bi potpuno besmisleno a da se Nikšić i Nikšićani ne stave na sami vrh kulturne ljestvice. Najbolji dokaz za to je da je samo nikšićka gimnazija iznjedrila čak 30 akademika različitih akademija zemlje, okruženja i svijeta. U prilog tome stoji da je prvo pozorište u Crnoj Gori osnovano u Nikšiću. Nikšićko pozorište gaji stogodišnju tradiciju i pored cetinjskog Zetskog doma najstariji je teatar u Crnoj Gori. Tradicija „Nikšićkog pozorišta“ traje i danas zahvaljujući sopstvenoj produkciji.