Esen je grad u centru Rurske oblasti u Sjevernoj Rajni-Vestfaliji. Sa oko 580.000 stanovnika jedan je od najvećih gradova Njemačke. Grad je od 1958. sjedište rimokatoličke biskupije, a od 1972. je univerzitetski  grad. Početkom 2003. su se spojili fakulteti iz Esena i Gerard-Merkator univerzitet  iz Duisburga u Univerzitet Duisburg-Esen.

Esen je Evropski glavni grad kulture za 2010. godinu.

Esen se nalazi u zapadnom dijelu Njemačke u industrijskoj regiji Rhein-Rur. Grad leži u centru Rurske oblasti sjeverno od rijeke Rur, koja stvara jezero Baldeneysee između gradskih kvartova Kupferdreh, Heisingen i Verden. Rurska oblast je konurbacija (sistem povezanih gradova) koja sačinjava oko 80 povezanih gradova.

Obzirom da je Esen industrijski centar, ima mnogo spomenika industrijske arhitekture. Stari rudnik je postao turistička znamenitost i nalazi se na listi svjetske baštine UNESCO-a.