Čoka (mađ. Csóka) je gradsko naselјe u Srbiji u opštini Čoka u Severnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4028 stanovnika.

U naselјu Čoka živi 3799 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,4 godina (38,6 kod muškaraca i 42,1 kod žena). U naselјu ima 1802 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,61.

Stanovništvo u ovom naselјu veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Čoka - je staro naselje. To potvrđuju ostaci materijalne kulture koji datiraju iz vremena pre nove ere. Iz tog vremena u neposrednoj okolini Čoke postoji nekoliko lokaliteta od kojih je najpoznatiji »Kremenjak«. Kako se arheološki materijal iz »Kremenjaka« odlikuje određenim specifičnostima, u arheologiji je uveden pojam »Čokanska kultura«.

Stari naziv mesta je Čaka, koji je po Borovskom ( dr. Borovski Šandor član Mađarske kraljevske akademije nauka i sekretar Mađarskog istorijskog društva) lično ime i tek kasnije je pretvoreno u Čoka. Mesto je registrovano kao dedovina plemena Čanad. U pisanim dokumnetima prvi put se spominje 1247 godine, pripadala je palatinu Pongracz, sinu Kelemeneš bana, dobili su je od kralja 1256. godine. Čoku zajedno sa ribnjacima nasledili su potomci Kelemeneš. Još 1280. godine bila je u posedu Tamaša sina palatina Pongracza kada su je kunski razbojnici spalili, posle čega je godinama bila pusta. Kralj Robert je na početku svog vladanja Čoku oduzeo od plemena Čanad i tek 1321. godine ponovo vratio, posredovanjem čanadskog »prepost-a« (biskupa).

Prilikom deobe 1337.godine deo imanja koji leži prema livadi pripao je porodici Telekdi a onaj deo prema Tisi pripao je porodici Makofalvi. Ove dve porodice su u tom vremenu Čoku ponovo naseljavali.

1469. godine, beleženi su kao vlasnici udova Deaka Ševenjhazi Alberta, udova Telekdi Lerinca i Serenji Oros Laslo.

22. maja 1508. godine izdejstvovao je za sebe Telekdi Ištvan za ovaj posed novo darovno pismo.

Još prve polovine XVI. veka Čoka se ubraja u veća naselja pa je čak i Olah Mikloš u svom delu napisanom 1536. godine smatrao nužnim da je spomene.

Odmah po padu Temišvara započelo je propadanje i ovog naselja, vlastela i kmetovi beže a na njihova mesta naseljava se nekoliko srpskih pastira. Po turskom zapisu 1557 – 1558 nađeno je svega 13 žitelja.

1561. godine je palatin (državni išpan) Nadasdi Ištvan oduzeo Čoku od Telekdi Mihalja koji je otkazao poslušnost i poklonio je Karačonji Laslu, dok je poslednji potomak porodice Mako svoj deo poseda ostavio svojom oporukom iz 1563. godine, svojoj sestri Iloni i sinu Cokoli Đerđu.

1564. godine kraljevski poreski popisivač je zabeležio ovde 5 1/2 porte (poseda) ali po padu Đule pripada turcima i skoro sasvim propada, tako da su 1580. godine ovde živela svega 4 srpska pastira.

Posle poraza turaka kod Sente na mesto starog naselja došlo je još 36 srpskih pastira. 1753. godine Čoka je označena kao srpsko naselje i imala je 192 doma.

Prilikom svog proputovanja južnog dela Ugarske 1768. godine došao je car Josif II. iz Kikinde u Čoku a odavde je otišao da obiđe poprište bitke kod Sente.

1773. godine osnovana je srpska škola i podignuta pravoslavna crkva.

1779. godine Čoka je priključena Torontalskoj županiji.

Kada je u Beču rešena prodaja državnih dobara, Čoku je na javnoj dražbi 1782. godine kupio Marcibanji Lerinc koji je ovamo odmah doveo mađare – radnike.

1785. godine osnovana je rimokatolička kapelanije pod upravom temišvarskog biskupa, a 1808. godine pretvorena je u plebaniju. 1797 godine Čoka je izdejstvovala sebi naziv varošica sa tržišnim privilegijama.

1800. godine došlo je iz preko Dunavskih krajeva više mađarskih porodica, a 1806. godine slovačkih.

Čoka je dobila pravo na održavanje godišnjih vašara 19.09.1801. godine.

Rimokatolička crkva je podignuta izdašnom pomoći porodice Marcibanji u periodu od 1803- 1809. godine. Marcibanji Lerinc snabdeo je crkvu sa puno skupocenih crkvenih slika koje je nakupovao prilikom zatvaranja katoličkih manastira u vreme vladavine Josifa II. Nažalost veći deo od ovih slika 1849. godine je upropašćen.

Godine 1830., 1836 i 1849. pustošila je kolera i stradalo je 141 osoba.

Poslednji vlastelin Čoke bio je Marcibanji Lerinc, koji je započeo zidanje kaštilja, no pošto je isti izvršio samoubistvo, posao nije dovršen. Imanje je potom 1868.godine prešlo u ruke Barber Agoštona i Klasemann pivarima iz Kobanje. Zatim je imanje postalo vlasništvo Švab Karolja koji je dovršio zidanje »Kaštilja«.

Poslednji vlasnici ovog veleposeda bili su Karolj i Artur Lederer koji su ujedno bili patronati katoličke crkve.

Za vreme stare Jugoslavije Čoka je pretežno poljoprivredni kraj a privreda je u svom začetku.

Kulturni život Čoke svodi se na kulturni amaterizam započet u drugoj polovini XIX.veka formiranjem KD »Četrdesetosmi krug« koje je delovalo do 1918 godine. Danas u Čoki postoje Kulturno društvo »Mora Ferenc« čiji članovi neguju mađarski, i KUD »Sveti Sava« koji neguje srpski folklor. Pored ovih društava u Čoki deluje Kamerna scena »Talija« i APD »Orpheus theatar« Čoka. Česte su izložbe radova likovnih umetnika koji stvaraju u Čoki kao i javne priredbe čiji su organizatori navedena društva. U Čoki deluje i matična biblioteka sa zavidnim fondom knjiga.

Novi Kneževac se nalazi na severoistoku Banata, na tromeđi Srbije, Mađarske i Rumunije, pokraj Tise. Područje opštine Novi Kneževac prostire se na 308 kilometara kvadratnih, ima oko 13.000 stanovnika, a predstavlja privredno i kulturno središte ove regije.

Prvi pisani podaci o naselju Kenešne (N. Kneževac) nalaze se u spisima anonimnog notara ugarskog kralja Bele III o istoriji Mađara iz 12. veka. Tadašnji naziv upućuje na slovensko poreklo i označava sedište kneza. Kako je ovde vekovima bio najpovoljniji prelaz preko Tise, naselje je jedno vreme nosilo ime Rev Kanjiža, što znači skela Kanjiža.

Posle velike seobe Srba pod Arsenijem Čarnojevićem prve srpske porodice se naseljavaju u ovoj varoši, a Marko Đurković Servijski, trgovac iz Novog Sada, 1781. kupuje u Beču titulu i kneževački feud i tada počinje procvat ovog lepog gradića. Servijski gradi jednospratni barokni dvorac koji je i jedna od najstarijih građevina u Banatu. Kasnije njegovi potomci formiraju park uz Tisu i grade još tri dvorca koji su danas pravi mamac za turiste. Građenjem crkava i infrastrukture (bolnice, štamparija, pruga do Segedina), uvođenjem struje, 1913. godine, i bioskopa kada ga nisu imali mnogi evropski centri, gradić dobija sadašnji izgled, širokih ulica i sređenih parkova, a ime Novi Kneževac konačno 1935. godine.

U turističkoj ponudi ovog mesta su lov i ribolov, sa bogatstvom divljači i retkim primercima ptica u gustim šumama uz nasipe Tise sve do granice sa Mađarskom, i arheološka nalazišta iz 12. veka. Park koji se proteže uz reku, gde se nalazi i motel sa terasom nad samom Tisom, prosto mami posetioce, kao i priredbe „Leto na Tisi”, „Dani paprike”, kajakaške i veslačke regate, a biciklističkim stazama možete stići sve do granice.

Mnogi istoričari smatraju da je ovde sahranjen i čuveni osvajač Atila Bič božji. Nepravilni meandri Tise prema Senti, kažu, kriju možda mogilu od kamenja – prilikom sahrane verne vojskovođe su prvo skrenule deo reke a potom potopile grob osvajača za sva vremena.

Od Beograda do Novog Kneževca možete stići preko Novog Sada, Sente i Čoke ili banatskom stranom preko Zrenjanina i Kikinde putem kraćim za 20 kilometara. Svako ko je proveo samo nekoliko dana u ovom tihom mestu uz specijalitete od ribe i divljači i srpsko-mađarsku kuhinju, vraća mu se da „napuni baterije” za prebrzi adrenalinski život.