Roterdam

Roterdam je najinteresantniji grad u Holandiji sa fantastičnom i inovativnom arhitekturom i trećom po velićini lukom na svijetu, poslije Šangaja i Singapura. Nalazi se na zapadu Holandije na ušću rijeke Rajne u Sjeverno More. Cijelom svojom površinom grad leži dva metra ispod nivoa mora.

Grad je 1328. godine osnovao grof Viliam III, kao naselje koje se širilo oko brane na rijeci Rot. Otuda i naziv grada - „dam“ što znači brana i „Rotte“ rijeka koja danas nije ništa veća od kanala.

Luka, u okviru koje se nalazi najveća rafinerija nafte na svijetu – Pernis, je sve do 2004. godine nosila titulu najprometnije luke. Danas tu titulu ima šangajska luka. Svakako je najveća luka u Evropi. Godišnje se ukrca i preveze više od 300 miliona razne robe. 

Centar Roterdama je potpuno uništen u bombarovanju 1940. godine. Jedini sačuvani spomenik predratne arhitekture je „Bijela Kuća“. Podsjetnik na stradanje grada je skulptura „Razrušeni grad“ koju je skulptor Zakpin poklonio Roterdamu 1958. godine. Naredni period je period velikih inovacija i obnove grada. Uskoro grad dobija jednu modernu crtu, drugačiju od svega do tada viđenog. Danas je Roterdam grad oblakodera karakterističnog stila. U Roterdamu se razvija jedna potpuno nova struja u arhetekturi prije svega ekserimentalnog karaktera. Roterdam predstavlja glavni centar za mlade i ambiciozne arhitekte. Ovo je grad koji ima najviše arhitektonskih biroa u Evropi, koji su poznati po primjeni najnovijih građevinskih tehnologija i eksperimentisanju sa različitim vrstama arhitekture, inovacijama u osvjetljenju, 3D štampanju kao i robotskim konstrukcijama.

Roterdam je nešto novo i nešto drugačije u odnosu na ostale holandske gradove. Nedostatak istorijskog konteksta i namjera da se Roterdam predstavi kao grad budućnosti stvorili su pogodno tlo za nove stilove gradnje. Upavo činjenica da je grad zbrisan u bombardovanju i da se ništa ne može upropastiti dalo je mogućnost eksperimentisanja. Poniri ovakvog razmišljanja su robna kuća Marcel Breuer De Bijenkorf sagrađena još davne 1957. godine kao i „Cube Houses“ arhitekte Piet Bloma izgrađene 1977. godine.  Zbog velikog broja solitera, Roterdam često zovu i Menhetn na rijeci Maas, koja protiče kraj ovog novoizgrađenog dijela grada. Jedan od poznatijih solitera je svakako Euromast, koji se uzdiže visoko iznag grada sa svojih 186 m a na njemu se nalazi rotirajući vidikovac sa prekrasnim pogledom na cijeli grad. Noviji projekti su i montažne stepenice izrađene povodom 75 godina od obnavljanja grada. Postavljene su ispred zgrade Grot Handelsgebouv i vode direktno do krova zgrade koji pruža spektakularan pogled. 180 stepenica vodi do krova a samo prvog dana 8.000 ljudi se popelo kako bi uživali u panoraskom pogledu na grad. Strogoću metala i stakla ublažava veliki broj zelenih površina. Roterdam je grad sa najvećim brojem parkova u Holandiji.

Osim solitera fantastičnih i nadasve mašovitih linija i fasada inovativnost arhitekti i umjetnika koji rade u Roterdamu se ogleda i u obliku pješačke zone, koja ujedno predstavlja i najstariju šoping zonu u Holandiji. Ona je smještena ispod nivoa ulice i zbog oblika dobila je nadimak slivnik. To nije jedini projekat koji je dobio nadimak. Veliki broj skuptura koje možete vidjeti u centru grada imaju svoje nadimke dok originalni nazivi padaju u zaborav. Najintrigantnija je svakako statua Deda Mraza koja se nalazi u samom centru grada.

Dobra organizovanost grada ogleda se u razvijenom riječnom taksi prevozu koji u mnogome olakšava komunikaciju između različitih djelova grada i najlakši je način za turistički obilazak, bilo da se koristi javni riječni prevoz ili unajmi brod za individualni obilazak.

Za dobru ponudu grada svakako se brinu i tri gradonačelnika grada. Osim glavnog gradonačelnika ovaj grad ima i gradonačelnika zaduženog za kulturno – zabavni program i ponudu grada u večernjim satima, dok je treći gradonačelnik zadužen za potrebe mladih koji čine veliki procenat stanovništva s obzirom na to da se u gradu nalazi jedan od najpoznatijih evropskih univerziteta – Erazmus, nazvan po najznamenitijem građaninu Roterdama i jednom od najvećih svetskih humanista .

Roterdam se od ostalih holadskih gradova izdvaja i po multikuturalnosti. Stanovništvo ovog grada čini 160 različitih nacionalnosti. Godine 2001. je proglašen za evropsku predstonicu kulture. 2015. godine list „New York Times” proglasio je Roterdam gradom koji svakako treba posetiti, a odmah zatim se našao i na Lonely Planet-ovoj listi „must see“ u 2016. godini.

Iako su amsterdamski crveni fenjeri najpoznatiji na svijetu, manje poznata činjenica je da i Roterdam ima svoje crvene fenjere koji zaslužuju da budu poznati. Crvena svijetla postavljena su u zemlju i prožimaju Roterdam ocrtavajući na taj način linuju gdje su padale bombe 1940. godine. Sve unutar zone je potpuno uništeno u bombardovanju a van nje je sačuvano. Ukupno ih je 400 i čine liniju dugačku 12 km.
I pored svih zanimljivosti i pogodnosti stanovnici Roterdama ne ostaju u ovom gradu dugo jer ne mogu da izdrže u njegovom „iskrivljenom svijetu“. Kažu da je opasan za osjećaj ravnoteže, ali ono što Roterdam jeste je pravi grad za istraživanje. Na sat vremena vožnje od Amsterdama i Brisela i svega 2,5 sata vožnje od Pariza idealan je za kratak bijeg u bajkoviti svijet budućnosti.


 

 

Antverpen

Antverpen je druga po veličini luka u Evropi i najbogatiji grad u Belgiji. Smješten je na sjeverozapadu Belgije u regionu Flandrija. Iako po veličini spada u manje gradove (prostire se na površini od 204,51 kvadratnih metara sa nešto manje od pola miliona stanovnika) ne samo da predstavlja privredni već i modni, kulturni i turistički centar kako Belgije tako i Evrope.

Za samo ime grada je vezana interesantna i prije svega maštovita priča. Legenda kaže da je rijeka Šelda, na čijim obalama leži Antverpen, nakada bila pod kontrolom surovog diva Antigona. Div je zahtijevao putarinu od onih koji su htjeli da plove rijekom. Ukoliko bi odbili da plate, div bi im odsjecao šaku i bacao u rijeku. Na sreću mladi ratnik Silvio Brabo je spasio grad ove tiranije. Na holandskom hand werpen znači baciti šaku. Druga teorija je da je ime grada izvedeno iz “anda” i “werpum” što doslovice prevodeno znači "na doku".

Konstantno podsjećanje na legendu prisutno je u vidu statue Barboa na trgu De Grote Markt kao i kolačićima u obliku šake koje možete kupiti na svakom uglu.

Istorija ovog grada je veoma bogata. Prvi zapisi datiraju još iz II vijeka. Grad doživljava nagli ekonomski procvat u XII vijeku nakog slabljenja suparničke luke Briž. Do prve polovine XIV vijeka Antverpen postaje najvažniji trgovački i finansijski centar u zapadnoj Evropi zahvaljujući prije svega položaju luke i trgovini vunom. Narednih nekoliko vjekova grad prolazi kroz turbulentan period u kome se naizmjenično smjenjuju usponi i padovi uslijed ponovnog ekonomskog jačanja Briža. Drugo zlatno doba ovog grada naglo je zaustavljeno u XVI vijeku dolaskom Španaca sa namjerom da pokore neposlušni protestanski sjever. Španci napuštaju grad 1585. godine ostavljajući ga u plamenu. Ekonomski oporavak je bio dug i spor. Međutim u talasu obnove grad doživljava kulturni procvat zahvaljujući prije svega slikarima Rubensu, Van Dajku, Jordansu, Brojgelu. Prve novine na svijetu štampne su uprvo u Antverpenu 1605. godine.

Sve do XIX vijeka Antverpen je u ekonomskom smislu u ozbiljnom opadanju, jer rijeka Šelda ostaje zatvorena. Antverpenska luku su u tom periodu smatrali prije svega ratnom lukom sa veoma dobrim strateškim položajem. „Pištolj uperen u srce Engleske“, tako je Napoleon zamišljao ovaj grad. Tek poslije pada Napoleona kod Vaterloa (1815. godine) Antverpen ulazi u kratak period prosperiteta.

Rijeka je konačno otvorena 1863. godine čime je osiguran uspon Antverpena. Iako je grad ozbiljno stradao tokom oba svjetska rata, njegova uzlazna putanja nije više prekidana. Antverpen postaje grad koji danas poznajemo, jedan od najvećih i najbogatijih u Belgiji, grad koji je iznjedrio berzu i koji danas ima vodeću ulogu u obradi dijamanata. Vodeću ulogu u dijamant industriji imaju Jevreji, koji čine četvrtinu stanovništva. Preko 80% procenata dijamanta pronađenih širom planete danas završava na obradi u Antverpenu, odakle se dalje distribuiraju širom sveta.

Za razliku od Brisela koji je okrenut politici i planiranju budućnosti, Antverpen je okrenut estetskom doživljaju svijeta i njegovanju istorije.

Ova metropola ima za svakoga po nešto. Posjetioci mogu da biraju da li će se posvetiti otkrivanju kulturno-istorijskog nasljeđa obilaženjem brojnih muzeja i galerija, izgubiti se u ulici Meir i okolnim uličicama u pohodu na brojne butike sa garderobom najpoznatijih svjetskih dizajnera ili se jednostavno opustiti u  nekim od bezbrojnih kafića, restorana i noćnim klubovima.

Ukoliko se slučajno ili namjerno zadesite u ovom gradu obavezno posjetite: gotsku katedralu Onze-Lieve-Vrouwekatedraal, najpoznatiji trg De Grote Markt  gdje se nalazi i fontana sa skulpturom Braboa, šoping ulicu De Meir, Muzej dijamanata, Rubensovu kuću, utvrđenje Het Steen, najstariji zološki vrt na svijetu sa oko 5000 životinja De Antwerpse Zoo, pešački tunel Sint-Annatunnel izgrađen 30 m ispod nivoa rijeke Šelde, gdje ćete imate priliku da iščitavate stihove ispisane na kilometarskom zidu, bez obzira u kom smjeru se krećete.