Herceg Novi, grad sa specifičnom mikroklimom i više od 200 sunčanih dana godišnje, postaje jedna od najposjećenijih turističkih destinacija Crne Gore.

Smješten na ulazu u jedan od najljepših svjetskih zaliva Boku Kotorsku i podno planine Orjen Herceg Novi turistima nudi bogato spomeničko nasljeđe, manastire i crkve, brojna utvrđenja poput Španjole, Kanli Kule, Sat Kule i nadaleko poznata stepeništa, po kojima je i dobio nadimak „Grad od skalina“.

Prvo ime Herceg Novog je bilo Sveti Stefan, kada je i osnovan 1382. godine u sastavu Kraljevine Bosne za vrijeme vladavine kralja Tvrtka Prvog Kotromaniću. Tvrtkova želja je bila da Kraljevina Bosna dobije sopstvenu luku kako bi bila trgovinski nezavisan od Dubrovnika. Dubrovčani su stoga blokirali grad i primorali Tvrtka da prizna njihov monopol nad trgovinom soli. Poslije Tvrtkove smrti, vojvoda Sandalj Hranić Kosača je zadobio naselje.

Svoje današnje ime, Herceg Novi, dobio je u vrijeme vladavine Sandaljevog sestrića, hercega od Svetoga Save Stefana Vukčića Kosače, kada je doživio i najveći procvat i razvoj. Turci ga osvajaju 1482. godine i vladaju njime dva vijeka, sve do 1687. godine.

Nakon toga na njegovom tlu smjenjuju se razni narodi i civilizacije, ostavljajući duboke tragove na istoriju, kulturu i ukupan razvoj ovoga kraja. Nakon Turaka grad osvajaju Mlečani, koji vladaju sve do propasti Mletačke republike 1797. godine. Od tada dolazi do čestih promjena uprave u Herceg Novom.

Hrceg Novi je poznat po izrazito bogatom kulturnom programu koji u ljetnjim mjesecima obuhvata prije svega tradicionalni filmski i muzički festival. Naravno, manifestacije se značajnim djelom organizuju i ostalih mjeseci, što doprinosi da grad „živi“ tokom čitave godine.

Pale je opština u Bosni i Hercegovini, Republika Srpska. Razvilo se za vrijeme Zimske Olimpijade u Sarajevu. Godine 1992. je postalo sjedište Republike Srpske, da bi taj status izgubilo godine 1998. kada je glavni grad tog entiteta postao Banja Luka. Susjedne opštine su: Sokolac, Rogatica, Pale-Prača, Trnovo (RS), te gradovi Istočno Sarajevo i Sarajevo.

Dio općine je Daytonskim mirovnim sporazumom pripao Federaciji BiH i tvori novu općinu pod nazivom Pale-Prača.

Područje opštine Pale obuhvata 492 km² izrazito planinskog karaktera, sa nadmorskom visinom od 624 do 1916 m. Najniža tačka je na 624 m nadmorske visine, na zapadnoj strani opštine, gdje se spajaju paljanska i mokranjska Miljacka .

Središnji dio opštine Pale zauzima paljanska kotlina, smještena između planinskih masiva: Jahorine sa juga, Gosine sa istoka, Romanije sa sjeveroistoka, Ozrena sa sjevera i sjeverozapada i Trebevića sa zapada. Sjedište opštine je u naselju Pale. Pale su smještene u samoj kotlini, koja sa pribrežjem zauzima površinu od oko 8,5 km². Smještene su na nadmorskoj visini od 820 m.

Pale su prema geografsko-prirodnim osobinama odavno poznate kao klimatsko lječilište i izletište. Ljepota okoline, čist vazduh i blizina skijaških terena na Jahorini predstavljaju prirodnu dispoziciju i realnu osnovu za razvoj turizma. U nižim dijelovima opštine zastupljena je umjereno topla i vlažna klima, Već od 1.000 m nadmorske visine ova klima prelazi u planinsku klimu. Oštra planinska klima osjeća se i tijekom ljetnih mjeseci, kad temperatura zraka rijetko prelazi 25° Celzija.

Pretežan dio površine opštine sačinjava šumsko zemljište (64%), a svega (34%) poljoprivredno i ostalo zemljište.

Na području općine nalazi se nekoliko poznatih pećina: Orlovača, Pećina Izvor Mokranjske Miljacke, Titova pećina Bogovići, Popova pećina i Novakova pećina.

Jedna od najznačajnijih prirodnih znamenitosti je pećina Orlovača, koja je uređena za turističke posjete. Orlovača (948 m) se nalazi na istoimenom uzvišenju u zapadnom dijelu romanijskog svoda, zaselak Donje Sinjevo, naselje Sumbulovac, u slivu mokranjske Miljacke, odnosno u dolini njene desne pritoke Sinjave.

Opsežna istraživanja izvora Miljacke uključila su i topografska mjerenja, biospeleološka i hidrološka istraživanja kao i ispitivanja tragova kulture čovjeka. Istraživanja su izvođena tokom 2007 – 2009. godine. Do danas, speleolozi su istražili 7.100 m, čime je pećina Izvor Mokranjske Miljacke postala najduža dokumentovana pećina u cijeloj Bosni i Hercegovini.

Nosioci razvoja na području Paljanske opštine su industrija, šumarstvo, ugostiteljsko-turističke djelatnosti i trgovina. Zbog geografskih i klimatskih karakteristika područja, djelatnost poljoprivrede je slabije razvijena. Po završetku ratnih dejstava, počeo je razvoj i u oblasti građevinarstva, a naročito u oblasti male privrede.

Industrijski razvoj na Paljanskoj opštini uglavnom je orijentisan na metalnu, drvnu i tekstilnu industriju.

Područje opštine Pale svojim prirodnim uslovima pogoduje razvoju ugostiteljsko-turističke privrede. Vrlo je privlačan za turiste Olimpijski centar Jahorina, sa prekrasnim terenima za skijanje, gdje zimska sezona traje pet mjeseci. Smučarima i drugim turistima stoji na raspolaganju više od 20 km dobro uređenih staza za alpsko smučanje povezanih sa sedam žičara i šest ski-liftova, savremena ski-škola i ski-servis.

Osim pogodnosti za zimski turizam, opština Pale raspolaže i izvrsnim uslovima za lovni turizam, sa izvanrednim lovištima povezanim magistralnim, regionalnim i šumskim putevima, kao i lovačkim domovima.

Od prirodnih znamenitosti, najznačajnija je pećina Orlovača, koja je uređena za turističke posjete. U pećini Orlovača su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus), kao i insekt iz porodice Coleoptera.