Beč je glavni grad i ujedno jedna od saveznih država Austrije. Beč je 10. najveći grad Evropske unije, daleko najveći grad Austrije i njeno političko, ekonomsko i kulturno središte.

Leži na Dunavu u najistočnijem dijelu Austrije, nedaleko od granice sa Slovačkom, Mađarskom i Češkom. Istorija Beča počinje prije oko četiri milenijuma, čime se područje grada svrstava među najstarije ljudske naseobine na svijetu, na raskršću putnih pravaca sjever-jug, povezujući Baltik sa Jadranom, i zapad-istok, povezujući zapadnu Evropu sa Balkanom i dalje Azijom. Bio je sjedište imperatora Svetog rimskog carstva, glavni grad Austrijskog carstva, te Austrougarske monarhije kada je i dostigao svoj vrhunac krajem XIX vijeka i sa oko dva miliona stanovnika predstavljao četvrti grad po veličini na svijetu (poslije Londona, Pariza i Njujorka), kulturno središte, luku, industrijski i trgovački centar.

Beč je oduvijek predstavljao raskrsnicu puteva između zapada i istoka, pravcem Dunava između centralne i jugoistočne Evrope, i na ruti najstarije evropske trase između juga i sjevera, na Putu ćilibara. Ovakav položaj grada pogodovao je prvenstveno razvoju trgovine i putne infrastrukture, a potom i ne manje značajnim kulturnim uticajima i prilivu stanovništva iz raznih regiona Evrope.

Grad nosi i epitet muzičke prestonice svijeta u kojoj su živjeli i stvarali kompozitori kao što su Mocart i Betoven i jednog od najznačajnijih kulturnih centara starog kontinenta.

Na osnovu studije konsultantske firme za ljudske resurse Mercer o kvalitetu života u svjetskim metropolama Beč je 2015. proglašen najboljim gradom za život na svijetu.

Period baroka i klasicizma

XVIII vijek bio je zlatno doba za građevinarstvo i izgradnju, period uspona i procvata Beča. Došlo je do potpune rekonstrukcije građevina i gradskih cjelina u stilu baroka (Vienna gloriosa), te su tako izgrađeni mnogobrojni dvorci i palate za plemiće od kojih su najpoznatije palata Šenbrun (Schloss Schönbrunn), Lihtenštajn (Liechtenstein), Švarcenberg (Schwarzenberg) kao i Belvedere (Schloss Belvedere), raskošna palata sagrađena za austrijskog princa Eugena Savojskog.

Sa procvatom grada i gradskog života, Beč je ubrzo postao i jedan od najvažnijih kulturnih centara Evrope, najviše na polju klasične muzike čiji su najznačajniji predstavnici Jozef Hajdn, Volfgang Amadeus Mocart, Ludvig van Betoven i Franc Šubert.

Od 1804. godine Beč je glavni grad novouspostavljenog Austrijskog carstva (1804—1864), da bi u njemu 1806. godine bilo proglašeno ukidanje Svetog rismog cartsva. Nakon pada Napoleona, u Beču je 1814/1815. održan čuveni Bečki kongres kojim je uspostavljena nova politička mapa Evrope.

Kultura

Umjetnost i kultura imaju dugu tradiciju u Beču. Posebnu vrijednost i međunardni značaj ima kulturno stvaralaštvo na polju muzike čiji su utemeljitelji bili svjetski poznati kompozitori i muzičari. U svjetskim razmjerama poznati su Bečki valcer, Hor bečkih dječaka, tradicionalne muzičke manifestacije kao što je Novogodšnji koncert bečke filharmonije, bečki balovi, kao i mnogobrojna kulturna zdanja poput Opere i mnogobrojnih gradskih pozorišta, galerija i muzeja. Beč je poznat i na polju literarnog stvaralaštva, alternativnih formi kulturnog izražavanja, boemstvu, tradicionalnoj kuhinji i mnogobrojnim kafeima.

Važni pravci, tj. kulturni krugovi i institucije u gradu bili su Bečka škola muzike (prva), Druga bečka škola muzike, Bečki krug filozofa, Bečka literarna grupa, Bečka škola fantastičnog realizma u slikarstvu i Austrijska škola ekonomista.

Beč važi za svjetski glavni grad muzike jer su u njemu radili i vijekovima stvarali kompozitori koji su dali presudan pečat svjetskoj muzičkoj sceni, prije svega na polju klasične muzike. Najpoznatiji predstavnici iz grupe bečkih klasičara (1780—1827) su Jozef Hajdn, Volfgang Amadeus Mocart, Ludvig van Betoven, Franc Šubert, Franc List, Johanes Brams, Johan Štraus (mlađi), Johan Štraus (stariji), Gustav Maler kao i članovi Druge bečke škole početkom XX vijeka Arnold Šenberg, Anton Vebern, Alban Berg i Ernst Krenek.

Orkestar Bečke filharmonije, kome prilaze i članovi ansambla Državne opere, proglašen je 2006. godine najboljim evropskim orkestarskim sastavom po mišljenju međunarodnih muzičkih stručnjaka.

Od 2001. godine kulturno-istorijsko jezgro Beča je na listi centara kulturne baštine od posebnog značaja i pod zaštitom Uneska.

Muzeji

Istorijski najznačajniji muzejski eksponati danas se čuvaju u zdanju Hofburga. Među najznačajnijima su riznica Habsburške dinastije, dio čitave kolekcije sabranih eksponata od prvorazrednog značaja među kojima se ističe kruna Svetog rimskog carstva i carska kruna Austrijskog carstva. Ovdje se nalazi i Sisi-muzej, posvećen austrijskoj carici Elizabeti i Nacionalna biblioteka Austrije.

Čuvena Albertina pripada takođe dvorskom kompleksu Hofburga. Ovaj muzej obuhvata impozantnu zbirku grafika sa oko 65 hiljada crteža i više od milion grafika što je čini najvećom na svijetu. U novom dijelu kompleksa Hofburga nalazi se Efeski muzej koji predstvalja deo Muzeja istorije umjetnosti, kolekcija starih muzičkih instrumenata kao i zbirka dvorskih lovačkih trofeja.

Bečki Kvart muzeja predstavlja jedan od najvećih kulturnih, muzejskih kompleksa na svijetu. On obuhvata Muzej moderne umjetnosti (MUMOK), Leopoldov muzej u kome se nalazi impozantna zbirka djela Egona Šilea pored kolekcija djela iz doba Bečkog secesionizma, moderne i austrijskog ekspresionizma (Gustav Klimt, Oskar Kokoška i drugi), Galerija umjetnosti, Arhitektonski muzej, Kvart plesa i igara, Atelje 21 i Dječji muzej Zoom.

Budva, metropola crnogorskog turizma, postoji približno dvije i po hiljade godina i predstavlja jedan od najstarijih urbanih centara na Jadranskoj obali. Kako svjedoče najstariji arheološki podaci, ovu teritoriju naseljavalo je ilirsko pleme Enhelejaca, koji se smatraju autohtonim stanovništvom Budve.

Oko nastanka ovog grada ispredane su mnoge legende od kojih je najautentičnija ona koja kazuje da je osnivač Budve sin feničanskog kralja Agenora – Kadmo. Kadmo je tražeći svoju sestru Evropu putovao po grčkim predjelima, gdje je na jednom od njih osnovao grad Tebu, u kojoj su mu bogovi podarili suprugu Harmoniju. Nakon što bivaju protjerani iz Tebe, na području Budve osnivaju grad kojem su, po predanju, podarili ime po volovima zahvaljujući kojima su stigli u grad.

Područje opštine Budva naseljava oko dvadeset hiljada stanovnika i obuhvata oko četrdeset naselja od kojih su turistički najatraktivnija: Budva, Bečići, Pržno, Miločer, Sveti Stefan i Petrovac. Njena Rivijera predstavlja centar crnogorskog turizma i zauzima središnji dio Primorja. Prostire se na dužini od 38 kilometara, obuhvatajući sedamnaest plaža od kojih su najpoznatije: Jaz, Mogren, Slovenska plaža, Guvance, Bečići, Kamenovo, Pržno, Kraljičina plaža, Miločer, Perazića Do, Plaža Petrovac, Drobni pijesak, Buljarica i Lučice. Po mišljenju mnogih turista, ovaj priobalni pojas od Jaza do Buljarice predstavlja najljepšu cjelinu na Mediteranu u kom turistička sezona traje i do osam mjeseci - od marta do novembra. Shodno njenom položaju karakteriše je mediteranska klima sa prosječnom godišnjom temperaturom od 15,5°C. Tokom ljetnjih mjeseci, najviša temperatura je tokom jula mjeseca i kreće se do 30 °C, sa prosječnom temperaturom vode toplijom od 18 °C.

Zbog svog izuzetno povoljnog geografskog položaja, oduvijek je bila značajan kulturni, religijski i ekonomski centar na prostoru Južnog Jadrana. Okružena je cetinjskom, barskom i kotorskom opštinom, dok se do sjevera države iz Budve vozom može stići i za dva sata. U njenoj blizini nalaze se dva aerodroma – Tivat na udaljenosti od dvadeset dva kilometra i Podgorica na udaljenosti od šezdeset pet kilometara, a takođe je preko svojih pristaništa povezana sa svim važnijim lukama na Jadranskoj obali.

U Budvi su rođene mnoge znamenite ličnosti - Stefan Mitrov Ljubiša, Konte Zanović , Anastas Bocarić, Špiro Bocarić i Marko Gregović.

Najvažnija turistička obilježja Budve

Stari grad Budva

Srednjevjekovno ime Budve bilo je „Civitas Aqua“ što u prevodu znači „Stari grad“. Ova jedinstvena arhitektonska cjelina izgrađena u venecijanskom stilu i prošarana spletom ulica, trgova, bedema i kula, podignuta je na poluostrvu još prije dvije i po hiljade godina. Njegove zidine koje potiču još iz vremena mletačke vladavine, oduvijek su prava turistička atrakcija. Unutar Starog grada nalazi se Etnografski muzej u čijoj se riznici nalaze eksponati koji datiraju od samog osnivanja grada, svjedočeći o prožimanju različitih kultura - Ilira, Grka, Rimljana, Vizantije, Slovena i drugih.

U okviru zidina smještena je gradska tvrđava Citadela koja datira iz V ili VI vijeka a prvi pisani tragovi o njoj potiču s početka XV vijeka. Predstavlja jedinstven spomenik istorije i kulture, unutar koje se nalaze temelji crkve Santa Maria di Castello iz doba Nemanjića i Balšića. Po njoj je tvrđava dobila ime „Kaštel Svete Marije“. Danas predstavlja glavnu ljetnju pozornicu čuvenog „Grad teatra“.

U Starom gradu nalazi se i niz sakralnih spomenika: Crkva Svetog Ivana iz VII vijeka, Crkva Santa Maria In Punta iz XIX vijeka, Crkva Svete Trojice iz XIX vijeka, Crkva Svetog Save Osvećenog iz XII vijeka i ranohrišćanska bazilika iz V vijeka.

Tokom svog dugog postojanja pretrpio je značajna oštećenja, naročito usled zemljotresa 1979. godine, nakon čega je tokom osmogodišnjeg perioda uspješno obnovljen. Predstavljao je izuzetno značajno središte trgovine, a smatra se da se u njegovim temeljima nalaze ostaci zidina helenističkog i rimskog perioda. Danas se u prizemljima kuća Starog grada nalaze brojne galerije, prodavnice, kafei i butici.

Ostrvo Sveti Nikola

Ovo ostrvo, popularno pod nazivom „Havaji“ nalazi se na kilometar udaljenosti od Budve i vjeruje se da je nekada bilo povezano sa gradom putem pješčanog spruda. Obuhvata tri pješčane plaže do kojih se može doći isključivo brodićem, čamcem ili barkama.

Tokom sezone su na skoro svakodnevnom nivou organizovani jednodnevni izleti do njegovih plaža, gdje turisti mogu uživati u hladu mediteranskog rastinja kao i u specijalitetima mediteranske kuhinje u novootvorenom restoranu. Za ljubitelje neistraženih predjela, ovo područje predstavlja pravi izazov sa svojom jedinstvenom faunom i florom.

Sveti Stefan

Sveti Stefan predstavlja jedno od najekskluzivnijih ljetovališta duž Jadranske obale koje je u prošlosti bilo snažno utvrđenje Paštrovića. Predstavlja pravi prirodni fenomen – tombolo, kojeg karakteriše pješčana prevlaka spojena s kopnom. Ostrvo je krajem četrdesetih godina dvadesetog vijeka pretvoreno u grad – hotel, usled čega je postao mjesto za odmor poznatih svjetskih ličnosti, samim tim i jedno od najelitnijh ljetovališta svijeta. U čuvenoj vili „118“ koja danas nosi naziv „Sveti Stefan“, boravila je engleska princeza Margareta, italijanski kralj Umberto II, književnici Andre Marlo i Albert Moldavi, kosmonaut Jurij Gagrin, glumice Doris Dej i Sofija Loren, supermodeli Karla Bruni i Klaudija Šifer, kao i glumci poput Kirka Daglasa i Džeremija Ajronsa. U okviru ovog grad - hotela nalaze se tri crkve od kojih je najznačajnija Crkva Aleksandra Nevskog, pjacete i uzane ulice, dok su hotelski apartmani smješteni u kućama izgrađenim po ugledu na mediteranski stil.

Za ljubitelje vjerskog turizma, na području budvanske opštine nalaze se manastiri od izuzetnog značaja za crnogorsku istoriju i kulturu među kojima se izdvajaju: Manastir Podlastva, Manastir Podostrog, Manastir Stanjevići, Manastir Duljevo, Manastir Praskvica, Manastir Reževići i Manastir Gradište.

Sinonim za Budvu je fantastičan provod zbog kojeg je tokom sezone jedna od najpopularnijih evropskih destinacija. Ovaj grad tokom sezone na pozornicama svojih nadaleko čuvenih manifestacija i diskoteka ugosti najpoznatija imena šou biznisa svjetske, regionalne i domaće scene. Ono što turističku ponudu Budve oplemenjuje i čini posebno primamljivom su mnogobrojne tradicionalne kulturno – zabavne manifestacije po kojima je prepoznatljiva. 

Popularne diskoteke

„Top Hill“, „Trocadero“, „Opera“, „Sparta“

Popularni noćni kafe klubovi

„Ambiente“, „Beer and Bike Club“, „Blue Trocadero“, „Caballero“, „Casper“, „Cuba“, „El Mundo“, „Emporio“, „Greco“, „Jeff“, „Miami“, „Raffaello“, „The Old Fisherman’s pub”

Kazina

„Avala“, „Maestral“, „Royale“, „Queen of Montenegro“

Najznačajnije manifestacije

Festival „Grad teatar“ (jun), Svečani novogodišnji koncert klasične muzike (januar), Međunarodni karneval (maj), Spring break festival (jun), „Sea dance festival“ (jul), Dani umjetnika Budve (jun), „Muzika ljeta“ (jun), Festival dječjeg pozorišta „Pozorišni val“ (avgust)

Smještaj

Popularni hoteli i moteli

„Splendid“, „Mediteran“, „Iberostar Bellevue“, „The Queen of Montenegro“, „Tara“, „Maestral“, „Small hotel Miločer“, „Hec hotel Residence“, „Shine“, Zamak „Pobore“, „Slovenska plaža“, „Avala“, „Astoria“, „Fineso“, „Blue star“, „Oaza“, „Šajo“, „Aleksandar“, „Regina Jelena“, „Park“, „Loza“

Hosteli

„Montenegro“, „Montenegro freedom“, „Sun hostels“

Šoping - Stari grad, TC „Palazzo“, Mediteranska ulica, TQ „Plaza“, Ulica 22. Novembra, „Paradiso“, Jadranski put, “XYZ Premium Fashion”, Tre Canne

Važni telefoni

JP Vodovod i kanalizacija +382(0)33403304; Faks: +382(0)33452772

Elektrodistribucija +382(0)33458967

Komunalno stambeno javno preduzeće +382(0)33452562, Faks: +382(0)33452082

Policija: 122

Vatrogasci: 123

Hitna pomoć: 124

Tačno vrijeme: 125

Telegrami: 126

Prijava kvara na telefonu: 1271; 1500

Informacije o telefonskim brojevima: 1181

Posredovanje međunarodnih razgovora: 1201

Republički Hidrometeorološki Zavod: 1325

Internet Dial Up: 19402

Internet (TelefonNet): 19403

AMSCG: 19807

Kancelarija za suzbijanje narkomanije: 19828