Banja Luka je politički, administrativni i kulturni centar entiteta Republike Srpske, ujedno i njen najveći grad. Predstavlja drugi grad po veličini u Bosni i Hercegovini, koji nastanjuje približno 200 000 stanovnika.

Banja Luka se od Sarajeva nalazi na udaljenosti od 240 km, od Zagreba 200 km, a od Beograda 320 km. Sa ovim i ostalim gradovima u regionu povezana je drumskim saobraćajnicama, željeznicom, a od 1998. godine i vazdušnim putem.

TURISTIČKA PONUDA BANJA LUKE

KULTURNO-ISTORIJSKI SPOMENICI OD POSEBNOG ZNAČAJA

Banja Luka je tokom svoje istorije bila pod uticajem različitih kultura o čemu svjedoče brojni kulturno – istorijski spomenici koji čine ovaj grad jedinstvenim.

• Gradska tvrđava “Kastel”

Pozicionirana na ušću Vrbasa i Crkvene, jedan je od najstarijih spomenika u Bosni i Hercegovini čiji ostaci datiraju još iz neolitskog perioda.  Tokom svoje duge istorije predstavljala je vojničko utvrđenje i okosnicu gradskog razvoja, dok je danas centar održavanja raznih kulturnih manifestacija a ujedno i omiljeno šetalište stanovnika Banja Luke.

• Saborni hram “Hrista Spasitelja” 

Podignut je na temeljima crkve Svete Trojice koja je bila izgrađena u centru Banja Luke, između dva svjetska rata. Po ugledu na prethodni arhitektonski izgled, njegova obnova započela je 1993. , a završena je 2009. godine i  najviši je vjerski objekat u Banja Luci. Hram je obnovljen pod imenom Saborni hram Hrista Spasitelja, jer je u međuvremenu ( u periodu od 1963. do 1969.)  izgrađen hram koji je dobio ime Svete trojice, kao uspomenu na porušenu crkvu.

• Manastir Gomionica 

Ovaj manastir podignut je 1882. godine i u okviru njega postojala je škola koju je, između ostalih pohađao i poznati pisac Petar Kočić. U riznici ovog manastira nalaze se zbirke ikona iz XVI – XIX vijeka, starih rukopisnih i štampanih knjiga iz XIV – XVIII vijeka kao i pozlaćeni gomionički srebrni krst iz 1640. godine, koji se danas nalazi u kolekciji Londonskog univerziteta.

• Opatija “Marija Zvijezda”

Ova župna crkva, smještena uz obalu Vrbasa, je po mnogo čemu jedinstven sakralni objekat.  U njemu žive monasi iz reda Trapista, poznati po proizvodnji istoimenog sira, koji se može kupiti u okviru samog samostanskog kompleksa.

• Džamija Ferhadija

Vakuf člana čuvene porodice Sokolovića - Ferhad paše, podignuta je u vrijeme kada je, na vrhuncu svoje moći Osmansko carstvo vladalo Bosnom. Jedna je od centralnih gradskih građevina, sagrađena od strane učenika Mimara Sinana i smatra se najuspješnijim ostvarenjem islamske arhitekture u Bosni i Hercegovini. Njena rekonstrukcija otpočela je 2005.  a  završena je u julu 2015. godine.

• Gradska palata i Banski dvor u Banja Luci

Nakon formiranja Vrbaske banovine 1929. godine, za vrijeme prvog bana, Svetislava Tise Milosavljevića, donijeta je odluka o izgradnji Banske palate i Banskog dvora. Izgradnja oba objekta otpočela je u martu 1931., a okončana u novembru 1932. godine. U okviru oba zdanja odigravale su se ceremonije koje su predviđale mnogobrojne sadržaje.  Danas je Banska palata u funkciji sjedišta Administrativne službe grada Banja Luka i njenog Gradonačelnika, dok je Banski dvor sjedište predsjednika Republike Srpske, rektorata i Radio-televizije Republike Srpske.

• Banj brdo

Banjalučko izletište sa kojeg pada pogled na skoro cijeli grad, poznato je i pod nazivom Šehitluci. Na vrhu ovog brda istaknut je  Spomenik palim Krajišnicima u Narodnooslobodilačkoj borbi u periodu od 1941. do 1945. godine.  Spomenik je mauzolejskog tipa i rad je jednog od najvećih jugoslovenskih kipara – Antuna Augustinčića. Banj brdo pozicionirano je iznad banjolučke kotline, dok je  njegov vrh je udaljen pet kilometara od centra grada.

PRIRODNE ZNAMENITOSTI

• Rijeka Vrbas

Rijeka zbog koje Banja Luku nazivaju “Ljepoticom sa Vrbasa” predstavlja posebno važan prirodni resurs ovog grada, njegov glavni vodotok, a ujedno je i jedna od najljepših rijeka u Bosni i Hercegovini.  Kanjon Vrbasa je stanište reliktnim i endemičnim biljnim i životinjskim vrstama koje same po sebi predstavljaju posebnu turističku atrakciju. Ova rijeka pruža posebne uslove za razne sportove na vodi, shodno čemu se na njoj održavaju razna sportska takmičenja, prije svega državna i evropska takmičenja u kajak-kanu sportu na divljim vodama.

Banjaluka je poznata i pod nazivom “Grad Zelenila” shodno velikom broju zelenih površina koje se prostiru na njenoj teritoriji. Mnogi putopisci opisivali su je kao “rajsku dolinu” koja obiluje vodom, raznim vrstama voća i drveća, a naročito kestenom. Takođe, u Banja Luci se nalaze tri banje – Srpske toplice, Slatina i Laktaši koje datiraju još iz antičkog perioda.

KULTURNI ŽIVOT
Muzej Republike Srpske 

Radno vrijeme: radnim danima 8-20h,  subotom i nedjeljom od 10-14h. Cijena ulaznice - 1 KM po osobi.

Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske

Radno vrijeme: svakim danom od 10-22h, ulaz besplatan.

Narodno pozorište Republike Srpske

Ulica Kralja Petra I Karađorđevića br. 78

Gradsko pozorište „Jazavac“ 

Ulica Carice Milice br. 9

LTG galerija

Radno vrijeme: radnim danima 13-20h,  subotom od 10-15h.
Kralja Petra I Karađorđevića br. 109

Dječije pozorište RS

Izložbeni paviljon je otvoren svakim danom 10-20h.
Ulica Đure Daničića br. 1 
 

NOĆNI ŽIVOT
Banja Luku karakteriše bogat noćni život i poznata je po mnogobrojnim noćnim klubovima, kao i održavanju velikog broja manifestacija tokom godine.

Najpoznatiji noćni klubovi: “Mystique”, “Kantri klub”, “Jazzbanjaluka Bar”, “Inbox Culture Club”, “Cabaret club”, “Tamaris”, “Kruna”, “Opium”, “Underground” ;

Najpoznatiji restorani: Restorani: “Sirano”, “Ambasador”, “Lanako”, “Bomi”, “Vrbas”, “Kaldera”, “Lovački bar”,“Stari mlin”, “Kazamat”, “Alas”, “Stara Ada”, “Royal Plaza”;

MANIFESTACIJE U BANJA LUCI

• Kulturne manifestacije

“Kočićevi susreti”, “Svetosavska akademija”, “Đurđevdanski festival”, “Festival gradske i narodne muzike”, “Teatarfest”, sajam knjiga, “Demo-fest”, “Kratkofil”, “Dani Vlade S. Miloševića”, Međunarodni festival folklora "Dukat fest", Neofest, Zaplet Međunarodni festival mladog glumca, Banjalučke ljetne igre“, „Ljeto na Vrbasu“;

• Sportske manifestacije

Prvenstvo Balkana u stonom tenisu za mlade, Svetosavski rukoketni turnir, Međunarodni kuglaški turnir, Međunarodni rukometni turnir za mlade, Auto trke na kružnim stazama, Međunarodni teniski turnir “ATP Challenger”, Međunarodni bokserski turnir “Radovan Bisić”;

SMJEŠTAJ
Hoteli: "Bosna", "Palas", "Ekvator Slavija", "Slateks", “Atina”, “Vidović”, “Jelena”, “Banja Luka”, “Fortuna”, “Talija”, “Grand”, “Cezar”

Moteli: “Dragana”, “Moskva”, “Mig”, “Signal”;

VAŽNI BROJEVI

Centar za obavještavanje 121
Policija 122
Vatrogasci 123
Hitna pomoć 124
Bolnica 216-725
Međunarodni komitet Crvenog krsta 212-024
Centralna apoteka 212-804
Narodno pozorište RS 317-949
Dječije pozorište RS 215-907
Autobuska stanica 315-355
Željeznicka stanica 301-229
Aerodrom - Mahovljani 830-235
Vodovod 212-316
Elektrokrajina 215-888

Taxi službe
Banjalučki Taxi 1544
Euro Taxi 1555
Maxi Taxi 1551
A Taxi 1500
Patrol Taxi 1533
Bel Taxi 1550
Mobil taxi 1566

Lokacija Autobuske Stanice u Banja Luci
 

S početka XVIII vijeka na obali rijeke Trebišnjice razvio se Stari grad – Kastel, na strateški izuzetno povoljnom položaju, što ga danas čini jednim od najpopularnijih turističkih centara u Bosni i Hercegovini.
Posebnu ljepotu Trebinju daje najduža ponornica u Evropi – rijeka Trebišnjica čije obale spaja Perovića (Arslanagića) most, Kameni most, Andrićev i Geljev most.
Unutar Starog grada nalaze se vakufi - Sultan Ahmedova džamija i Osman – pašina džamija s početka XVIII vijeka, Muzej Hercegovine i mnogobrojne uzane ulice, kapije i kamena zdanja. 
U centru Trebinja nalazi se Saborni hram Svetog Preobraženja Gsopodnjeg, podignut u parku Jovana Dučića krajem XIX vijeka. Glavna obilježja grada su Hram Hercegovačke Gračanice, Manastir Tvrdoš, Manastir Dobrićevo i Pavlova pećina.

Hercegovačka Gračanica 
Po mišljenju mnogih, ovo je najljepši vjerski objekat u cijeloj Hercegovini i najljepša građevina na teritoriji grada Trebinja.  Sagrađena je po ugledu na Manastir Gračanicu na Kosovu i Metohiji, na brdu Crkvina, odakle se pruža jedinstven panoramski pogled na Trebinje. U okviru manastirskog kompleksa nalazi se hram posvećen Presvetoj Bogorodici, parohijski dom, galerija ikona, amfiteatar, crkvena knjižara, muzej i ljetnja bašta. Ova velelepna građevina zadužbina je Branka Tupanjca, ktitora i izvršitelja testamenta jednog od najpoznatijih južnoslovenskih književnika – Jovana Dučića. Njegova poslednja želja bila je da bude sahranjen u svom rodnom gradu, usled čega su njegovi posmrtni ostaci iz Sjedinjenih Američkih Država  preneseni u ovaj manastir 2000. godine. 

Manastir Tvrdoš 
Kako svjedoče arheološki podaci, manastir datira iz perioda između IV i VI vijeka i tokom svog postojanja pretrpio je mnogobrojne restauracije. Tokom prve polovine XVI vijeka predstavljao je najveći skriptorijum kod Južnih Slovena. Njegova unutrašnjost živopisana je početkom XVI vijeka od strane dubrovačkog slikara Vicka Lovrova i trebinjskog monaha Marka Stefanova. Kao kulturni i duhovni centar ovog područja Tvrdoš je imao svoju bogatu riznicu koja je usled tursko-mletačkog rata 1694. godine prenijeta u Manastir Savina u Herceg Novom. Predstavlja sjedište Eparhije zahumsko – hercegovačke i primorske.

Manastir Dobrićevo 
Sagrađen je u XIII vijeku i predstavlja jedan od najznačajnijih sakralnih objekata Hercegovine, živopisan od strane velikog vizantijskog umjetnika Georgija Mitrofanovića i njegovih učenika. Posvećen je Vavedenju Presvete Bogorodice i vjeruje se da je podignut od strane cara Konstantina i carice Jelene nakon njihovog povratka iz Rima. Tokom istorije pretrpio je velika oštećenja u požarima 1964. godine, kao i tokom Prvog i Drugog Svjetskog rata. Manastir se prije izgradnje hidroelektrane nalazio na desnoj obali Trebišnjice nakon čega je izmješten na područje koje je udaljeno približno 20 kilometara od Trebinja.

 Pavlova pećina
Praistorijski lokalitet Pavlova pećina je hodočasno mjesto za koje se vezuju mnoge legende, što ga čini važnim za turističku ponudu Trebinja. Prema predanju, u ovoj pećini je Apostol Pavle jedno vrijeme držao svoje propovijesti, gdje je krišom od vrhovnih vlasti pokrštavao narod. U njoj se nalazi oltar i ikona Apostola Pavla kao i komadi pećinskog nakita, a njene dvorane ukrašene su stalaktitima i stalagmitima. Ono po čemu je ova pećina takođe jedinstvena je jezero koje se nalazi u njenoj unutrašnjosti, za koje se vjeruje da je ljekovito. Na ovom mjestu se svake godine okupljaju vjernici na Petrovdan.
Trebinje je grad bogatog kulturno – istorijskog nasleđa u čijoj se riznici izdvaja spomenik Njegošu, Jovanu Dučiću, Braniocima Trebinja, figura Jelene Anžujske kao i spomenici iz Prvog i Drugog svjetskog rata. Jedno od zanimljivih turističkih lokaliteta svakako je tvrđava Strač za koju se vjeruje da je drugo utvrđenje po veličini na Balkanu kao i kula ugledne porodice Brankovića koja je imala važnu stratešku ulogu u istoriji Trebinja. 
Na području trebinjske opštine prostiru se mnogi sakralni objekti od kulturno – istorijskog značaja: Petro – Pavlov manastir podignut u VI vijeku još u doba cara Justinijana; Manastir Zavala podignut u XIII vijeku za koji se vjeruje se da je zadužbina kralja Dragutina; Manastir Duži podignut u XVI vijeku koji je u prošlosti bio metoh manastira Tvrdoš i sjedište hercegovačkog mitropolita; Crkva Svetog Klimenta, jedna od najstarijih na ovom podneblju; Crkva Svetog Vasilija Tvrdoškog i Ostroškog čudotvorca, podignuta na temeljima njegove rodne kuće; Crkva Svetog Arhangela Mihaila, Crkva Svetog Ilije i katolička katedrala rođenja Blažene Djevice Marije.
Turističku ponudu grada obogaćuju izletišta koja se nalaze nadomak grada - Lastva, Jazina, Studenac i Zubačka Ubla.
Ono po čemu je ovaj grad jedinstven je bašta sa šesnaest stabala platana koja je njegov glavni zaštitni simobl, kao i trebinjski vinogradi,  sa kojih se proizvodi vino vrhunskog kvaliteta sa tradicijom koja seže čak i do srednjeg vijeka. Jedan od novih simbola Trebinja je i kapija čuvene kuće u kojoj se snimala serija „Ranjeni orao“.

Popularni restorani

„Mg“, „TDS“, „Stari grad“, „Porto bello“, „Alfa“, „Stara Hercegovina“, „Studenac“, „Hercegovačka kuća“, „Bendiš“, „Ognjište“, „Jazina klub“

Podrumi vina
„Vinos“, „Tvrdoš“, „Vukoje 1982“, „Anđelić“, „Dračevo“, „Sekulović“, „Popovac“, „Berak“, „Tarana“, „Lečić“, „Bojanić“, „Runjevac“, „Nožica“, „Korać“, „Marić“

SMJEŠTAJ

Hoteli i moteli
„Leotar“, „Platani“, „In“, „Viv“, „Bellevue“, „Nar“, „Konak“, „Aćimović“, „Studenac“, „San“, „Jazina“

Hosteli
„Polako“, „The Red Color“

Šoping  - „Tropic“, „Bingo“, „Best“, „Konzum“

Najznačajnije kulturne manifestacije: 

Svetosavske svečanosti (januar), Festival festivala (jul), Dučićeve večeri poezije (april), Trebinjske ljetne svečanosti (jun-novembar), Sajam knjiga (jul, avgust)

Najznačajnije sportske manifestacije:

Međunarodni džudo turnir (mart), Sportski kamp „Dejan Bodiroga“ (jun-jul), Regata kajaka (avgust), Izbor sportiste godine (decembar)

Važni telefoni

Informacije PTT 1185 
Policija 122 
Vatrogasci 123 
Hitna pomoć 124 
Tačno vrijeme 125 
Pomoć na putu 1285 
Opština Trebinje 059/273-480 
Hercegovačka Gračanica 059/260-991; 059/261-362 
Centar za informisanje i obrazovanje 059/260-348 
Muzej 059/271-060 
Kulturni centar Trebinje 070/311-555