RS 
HR 
BA 
RU 
MK 
AL 
ES 
EN 
DE 
IT 
CN 
NL 
SE 
FR 
Turističke destinacije
Komentara: 0
Apr 25, 2019
Atina je glavni grad Grčke i jedan od najpoznatijih gradova Evrope. Atina se vodi kao jedan od najstarijih svjetskih gradova, čija se istorija bilježi više od 3400 godina.
Savremena Atina je veliki kosmopolitski grad, dok je antička Atina bio moćni grad-država i poznati obrazovni i filozofski centar. Grad je dobio ime po boginji zaštitnici Atini. Danas metropolitensko područje Atine broji 3,7 miliona stanovnika, što je stavlja na drugo mjesto na listi najvećih evropskih prijstonica (iza Londona).
Atina se naziva kolijevkom zapadne civilizacije zbog kulturnih doprinosa tokom 5. i 4. vijeka prije nove ere. Iz tog razdoblja u Atini je ostalo mnogo antičkih zgrada, umjetničkih djela itd. Najpoznatiji je Akropolj, koji je priznat kao jedan od najboljih primjera klasične grčke umjetnosti i arhitekture.
Antička Grčka je bila centar umjetnosti, učenja i filozofije, domovina Platonove Akademije i Aristotelovog Liceja. Atina je, takođe, rodno mjesto Sokrata, Perikla, Sofokla i drugih značajnih filozofa, pisaca i političara.
Najstariji poznati tragovi života ljudi u Atini potiču iz perioda između 11. i 7. milenijuma prije nove ere. Prvi organizovani život u Atini potiče iz neolita, negdje oko 4000—3000. godine p. n. e., kada su se prvi stanovnici nastanili na Akropolju i u dolini rijeke Ilis (danas Olimpijon).
Za vrijeme mikenske civilizacije (1550—1050) ekonomija je znatno napredovala, a uz nju i arhitektura i umjetnost. O mikenskoj Atini postoji serija mitova koji su povezani sa djelima lokalnih prinčeva. U 12. vijeku, većina mikenskih centara su napuštani, poslije čega su uslijedile migracije stanovništva na grčkom tlu. Plemena Tesalije i Dorije su krenula prema jugu, ali po svemu sudeći nisu nikada okupirali Atiku i razrušili Atinu, kao što su razrušeni Mikena i Polos. Međutim, i Atina je, ušla u period privrednog propadanja oko 150 godina kasnije.
S njima su se takođe izmiješalala plemena Jonaca, koji su kasnije, u 8. vijeku p. n. e., kao i ostala grčka plemena, krenuli prema istoku stvarajući kolonije na obalama Male Azije. U 8. vijeku p. n. e., različita plemena Atike su se sjedinila i pretvorila Atinu u svoj centar, stvarajući tako prvu Grad-državu.
Antička Atina je bila jonski polis koji se nalazio na poluostrvu Atici. U njoj su živjeli aristokrate, demos (narod) i robovi. U najstarije vrijeme Atinom su vladali bazileusi (kraljevi). Svake godine je birano devet aristokrata koji su se nazivali arhonti. Oni su dijelili vlast sa areopagom, vijećem koje je zasijedalo na brdu posvećenom bogu rata Aresu. Međutim, ljudi iz demosa nisu bili zadovoljni. Između njih i aristokrata se javila ogorčena borba. Na kraju su pravo da učestvuju u vlasti dobili i bogate zanatlije i trgovci iz demosa. Najvišu vlast imala je Narodna skupština koja je donosila sve odluke vezane za upravljanje državom. Atina je bila demokratsko-robovlasnička država.
Svaki grčki grad ili polis je bio potpuno nezavisno središte političkog, kulturnog, kao i trgovačkog života, a Atina je bila jedan od najvećih i najjačih polisa.
Svaki polis je imao i jedan trg, mjesto okupljanja — agoru — koji je, prije svega služio za trgovinu i razne skupove, a bio je administrativni i društveni centar. Atina je bila, kao i većina polisa, okružena zidinama, a imala je i mjesto posljednje odbrane — akropolju, na kojoj su bili smješteni hramovi vrhovnih božanstava grka.
U Grčko-persijskim ratovima, Atina je uz Spartu, vodila koaliciju grčkih država koja će na kraju odbititi Persijance, odnijevši odlučne pobede kod Maratona 490. p. n. e. i Salamine 480. p. n. e. Međutim, ovo nije spriječilo da Persijanci dva puta zauzmu i razore Atinu, nakon junačkog otpora Spartanaca i njihovog kralja Leonida kod Termopila, nakon koje su i Beotija i Atika potpale pod Persijance.
Decenije koje su usledile su postale poznate kao Zlatno doba atinske demokratije, u kojima je Atina postala vodeći grad Antičke Grčke, sa kulturnim dostignućima koji su postale osnova zapadne civilizacije. Pisci Eshil, Sofokle i Euripid su djelovali u to vreme, kao i istoričari Herodot i Tukidid i ljekar Hipokrat. Predvođeni Periklem, koji je podsticao umjetnost i učvršćivao demokratiju, Atina je pokrenula ambiciozni građevinski program u kom su sagrađeni atinski Akropolj sa Partenonom, kao i u projekat izgradnje imperije kroz Delski savez.
Sredinom 4. vijeka p. n. e. sjevernogrčko kraljevstvo Makedonija postala je dominantna u politici. Godine 338 p. n. e. vojska Filipa II Makedonskog porazila je savez grčkih gradova-država uključujući Atinu i Tebu u bici kod Heroneje, što je dovelo do kraja nezavisnosti Atine. Kasnije, pod vlašću Rima, Atina je stekla status slobodnog grada zbog svojih cijenjenih škola. Rimski car Hadrijan u 2. vijeku sagradio je biblioteku, gimnaziju, akvadukt koji se i danas koristi, most, nekoliko hramova i svetišta, a finansirao je i završetak Hrama olimpijskog Zevsa.
Znamenitosti
Akropolj
Atinski akropolj je konačan oblik dobio u 5. vijeku prije nove ere u vrijeme jednog od najvećih i najznačajnijih državnika, Perikla. U doba njegove vladavine Atina je postala demokratska republika.
Perikle je nametnuo bogatašima visoke poreze, a novac se koristio za uređenje Atine, a posebno akropolja. U tom periodu su izgrađeni vevelepni hramovi, kao i veličanstvena umjetnička djela, pa se razdoblje vladavine Perikla naziva zlatnim dobom Atine, jer su tada podignuti hramovi:
- Partenon
- Erehtejon, hram boginje Nike
- Propileji — Svečani ulaz
- Partenon
Partenon
Partenon se nalazi na visoravni visokoj oko 70 m. i predstavlja okosnicu arhitektonskog rešenja Akropolja. Partenon je tako urbanistički riješen da se vidi sa velike udaljenosti, ali, kako se približavate Akropolju i počinje penjanje, on postepeno nestaje da bi se vidio tek kada se dođe do njega. Kada se stupi na plato ispred njega, on se mora obići da bi se ušlo u sam hram, jer je ulaz sa druge strane prilaza.
Partenon je uzdužna građevina u čijem se predvorju nalazi reljef koji prikazuje panatenejske svečanosti. Reljef (440. i 437. p. n. e.) je djelo Fidija i njegovih učenika.
Erehtejon
Hram, koji je sagrađen oko 421. p. n. e., zbog nagiba terena, podijeljen je na nekoliko nivoa koji su povezani stepeništem. Visinska razlika između svetilišta Atini i drugih djelova hrama je oko 3 m. Hram, kao većina drugih hramova, nije, u osnovi pravilnog oblika, i u njemu se nalazilo svetilište Atine, Posejdona i prvog atinskog kralja Erehteja.
Propileje
Propileje — svečani ulaz, su činile široke stepenice između dva zida. U samom podnožju stepeništa stajalo je, povezano na gornjoj strani gredama, šest dorskih stubova, a na vrhu, stepenište se završavalo visokim zidom u kojem je bio prolaz širine središnjeg dela stepeništa.
Atina je popularna destinacija za putnike. Grčka vlada, uz pomoć EU je tokom prošle decenije uradila velike infrastrukturalne projekte, pa su se gradska infrastruktura i socijalni običaji popravili. Grad je povezan novom mrežom puteva, a iz Srbije postoje direktne autobuske linije koje saobraćaju više puta nedeljno iz Novog Sada, Beograda i Niša, za Atinu, Solun, Larisu i Katerini.
Napišite komentar